X. I. Μαραγκός, Γ. Δ. Βέργος
Το αγροτικό ιατρείο στο χωριό μας ιδρύθηκε το 1955 και λειτουργεί μέχρι σήμερα (2021). Στα 66 αυτά χρόνια, πολλοί γιατροί βρέθηκαν στο χωριό, για την εκπλήρωση της υποχρεωτικής υπηρεσίας υπαίθρου (έτσι λέγεται), διάρκειας τριων ετών τα πρώτα χρόνια και ενός έτους στην συνέχεια, ώστε να μπορέσουν να αρχίσουν ειδικότητα.
Μέχρι το 2012, ο αγροτικός γιατρός στο χωριό μας ήταν κάθε μέρα εκεί. Στη συνέχεια, που οι κάτοικοι μειώνονταν σταδιακά πάρα πολύ, πήγαινε 2-3 φορές την εβδομάδα και τα τελευταία χρόνια, νομίζω πως το επισκέπτεται 1 φορά την εβδομάδα.
Τα πρώτα χρόνια ο αγροτικός γιατρός Σέρβου είχε υπό την αρμοδιότητά του και τα χωριά Μπουγιάτι, Κοκκινοράχη, Σαρακίνι και Λυκούρεση. Σταδιακά αφαιρέθηκαν τα τρία πρώτα, λόγω της μεγάλης απόστασης και του δύσβατου της περιοχής, και παρέμεινε μόνο το χωριό Λυκούρεση, το οποίο έχει μείνει στις μέρες μας χωρίς κατοίκους (ή με 1-2) τη χειμερινή περίοδο.
Η επίσκεψη του γιατρού στα άλλα χωριά γινόταν συνήθως μια φορά την εβδομάδα (εκτός εκτάκτων περιπτώσεων) και για την μετάβασή του εκεί ο γιατρός χρησιμοποιούσε συνήθως μουλάρι (σπανιότερα γαϊδούρι ή άλογο), ή πήγαινε με τα πόδια. Στις έκτακτες περιπτώσεις συνήθως έρχονταν συγγενείς και τον έπαιρναν με το μουλάρι.
Ο γιατρός Στάθης Δάρας περιγράφει με γλαφυρό τρόπο την επίσκεψή του στα χωριά, που είχε υπό την αρμοδιότητά του, ως αγροτικός γιατρός στου Σέρβου, στις αρχές της δεκαετίας του 1960.
Εγώ, που υπηρέτησα ως αγροτικός γιατρός στο χωριό για ένα χρόνο, τα έτη 1971-1972, πήγαινα στα κάτω χωριά (Κοκκινοράχη, Σαρακίνι) με το άλογο που μου έδινε ο αείμνηστος μπάρμπα-Γιάννης Κωνσταντόπουλος (Ολγόγιαννης). Στου Λυκούρεση πήγαινα με τα πόδια, από τη γκούρα και καμιά φορά με πήγαινε ο αείμνηστος Μήτσιος Ρουσιάς, με μια τρίκυκλη μηχανή που είχε με καρότσα, για τις αγροτικές του δουλειές.
Στο δικό μας χωριό, τα 10 πρώτα χρόνια υπηρέτησαν 5 γιατροί, με τον πατριώτη Στάθη Δάρα να παραμείνει εκεί επί 4 χρόνια, περισσότερα από οποιονδήποτε άλλο αγροτικό γιατρό. Πριν από αυτόν ήταν ο Χατζάκης, ο Αθανάσιος Καρνέζης, με καταγωγή από τη Συλίμνα της Μαντινείας και μετέπειτα ακτινολόγος στο Άργος, ο Κριθιώτης και ο Κοτζιάς.
Κατά την περίοδο των 66 χρόνων λειτουργίας του ιατρείου, υπολογίζουμε να έχουν υπηρετήσει περί τους 55 γιατρούς, αν λάβουμε υπόψη πως υπήρχαν και κάποια μικρά διαστήματα χωρίς γιατρό, στο ενδιάμεσο της αντικατάστασης. Κάποια εποχή που δεν υπήρχαν γιατροί διαθέσιμοι για τα αγροτικά ιατρεία, η πολιτεία έστελνε στρατευμένους γιατρούς, που υπηρετούσαν τη θητεία τους. Στο χωριό μας είχε έρθει ο Ιντζές.
Με τη βοήθεια του πατριώτη Νίκου Δ. Μπόρα, (Πλημμύρα) που υπηρετούσε επί χρόνια ως διοικητικός υπάλληλος στο Κέντρο Υγείας Δημητσάνας, έγινε η καταγραφή των περισσοτέρων ονομάτων από τους 33 γιατρούς που αναφέρονται στον κατάλογο, που ακολουθεί. Τον ευχαριστούμε πολύ, γι αυτό.
Παρόλο που η καταγραφή δεν είναι πλήρης, θεωρούμε πως αξίζει τον κόπο να την δημοσιεύσουμε, ως ιστορικό στοιχείο του τόπου μας. Καλό θα είναι, όποιοι θυμούνται και κάποιους άλλους γιατρούς να μας ενημερώσουν (υπάρχει email στο τέλος), ώστε να τους προσθέσουμε στον κατάλογο. Ίσως και κάποιος άλλος πατριώτης στο μέλλον, με ξεχωριστό ενδιαφέρον για το θέμα αυτό, να συμπληρώσει τον κατάλογο.
Το αγροτικό ιατρείο στην αρχή ήταν εκεί που βρίσκεται και σήμερα, κάτω δηλαδή από την πλατεία της «Ράχης», στο χώρο που ανήκει στην εκκλησία. Όταν ο παπα-Σωτήρης θέλησε να μείνει στο χώρο αυτό, το ιατρείο μεταφέρθηκε στο ισόγειο του σπιτιού της Μαρίνας, χήρας Β. Μαραγκού (πάνω από την κεντρική πλατεία), που ήταν πριν καφενείο. Κάποια χρόνια αργότερα μετακόμισε στο ισόγειο του σπιτιού της δασκάλας Γεωργίας Στρίκου (ιδιοκτησίας σήμερα Ι. Μπόρα), επί του κεντρικού δρόμου, κοντά στην κεντρική πλατεία. Τα τελευταία χρόνια επανήλθε στην αρχική του θέση.
Επειδή δεν θυμόμαστε για όλους τους γιατρούς πότε υπηρέτησε ο καθένας, γράψαμε τα ονόματα με αλφαβητική σειρά. Για όσους βέβαια γνωρίζουμε το έτος και κάτι ακόμα θα το γράψουμε σε παρένθεση. Επίσης, για κάποιους γιατρούς δεν γνωρίζουμε το μικρό όνομα.
Είναι γνωστό ότι από το χωριό μας κατάγονται πάρα πολλοί γιατροί. Υπολογίζονται περί τους 120, αριθμός ιδιαίτερα μεγάλος, που θα μπορούσε ίσως να καταχωρηθεί και στο βιβλίο Γκίνες, με βάση τον πληθυσμό του χωριού! Από τους πολλούς αυτούς γιατρούς 7 επέλεξαν το χωριό μας, για να κάνουν το αγροτικό τους ιατρείο.
Κάτι ανάλογο με την καταγραφή των αγροτικών γιατρών, έχει γίνει για τους δασκάλους και τους ιερείς που υπηρέτησαν στο χωριό μας.
Κατάλογος αγροτικών γιατρών που υπηρέτησαν στο χωριό Σέρβου:
1. Αλημίσης
2. Γαλανάκη Μαριλλένα
3. Γεώργας Αθανάσιος
4. Γεωργόπουλος Γεώργιος
(μετέπειτα Καρδιολόγος)
5. Γιακουμάκης Στέφανος
6. Γιακουμάκος Αθανάσιος
7. Δαλαμάγκας Ιωάννης,
πατριώτης
(γιος του Δημήτρη και της Άννας Ι. Μπόρα)
8. Δάρας Στάθης,
πατριώτης.
(4 χρόνια. Μάιος 1961-αρχές 1965)
9. Ιντζές Χαράλαμπος,
(οπλίτης)
10. Κατριτζόγλου Αναστασία,
πατριώτισσα.
(σύζ. Δημήτρη Ν. Μπόρα, 2011-2012)
11.Κανιώτης Κωνσταντίνος
12.Καρατόλιας Αθανάσιος
13.Καρνέζης Αθανάσιος
14.Κιλάδης Δημήτριος
15.Κολίτζας Λυκούργος
16.Κουτσανδρέας Θεόδωρος,
πατριώτης.
17.Κοτζιάς Κωνσταντίνος,
(από τη Δημητσάνα)
18.Μανουσαρίδης Ιορδάνης
19.Μαραγκός Χρήστος,
πατριώτης.
(1 χρόνο: 1971-1972)
20.Μαραγκού-Μουτσοπούλου Μαρία,
πατριώτισσα,
(σύζ. Χρ. Μαραγκού, 1 χρόνο 1974-1975)
21.Μουτσάτσου Μαρίνα
22.Μπαχρέλος Νικόλαος
23.Μπουνάτσου Κωνσταντίνα
24.Ξηπολιτάς Διονύσιος
25.Παρασχάκης Αντώνης
26. Πατριαρχέας Ηλίας
27.Πετρόγαμβρος Ηλίας
28.Στόκος Κωνσταντίνος
29.Φιλιππή Γεωργία
30.Χαλαπάς Αντώνης,
31.Χαντζάκης
32.Χλέπας Κωνσταντίνος
33.Χρονοπούλου-Τσακινίδου Σοφία,
πατριώτισσα
(σύζ. Κώστα Ηλ. Χρονόπουλου). .
Οι πρώτοι γιατροί στο αγροτικό ιατρείο του χωριού μας δυσκολεύτηκαν πάρα πολύ στην άσκηση του λειτουργήματός τους, γιατί οι συνθήκες, από κάθε πλευρά, ήσαν ιδιαίτερα δυσμενείς.
Ο Παύλος Δάρας (γιος του Στάθη, που υπηρέτησε ως αγροτικός γιατρός στο χωριό στις αρχές της δεκαετίας του 1960) μας διηγήθηκε μια σχετική ιστορία, αντιμετώπισης ενός κοντοχωριανού αρρώστου, από τον γιατρό Καρνέζη που υπηρετούσε τότε στο χωριό και τον πατέρα του που ήταν φοιτητής.
…………………
Γράφει ο Παύλος:
«Ο γιατρός Αθ. ΚΑΡΝΕΖΗΣ και η οικογένειά του κράτησαν μακρόχρονη φιλία με τους γονείς μου. Έφυγε από την ζωή πριν αρκετά χρόνια, αλλά η σύζυγος του Όλγα ζει στο Αργος. Μάλιστα έχουν βαφτίσει και την αδελφή μου την Χριστίνα, που είναι δερματολόγος γιατρός στην Εύβοια.
Κατά την διάρκεια του αγροτικού του, δηλαδή γύρω στο 1958, μου διηγήθηκε ο Θείος μου ο Σούλης, ότι έφεραν έναν βαριά άρρωστο από το Μπουγιάτι, με το μουλάρι. Είχε τόση κακοκαιρία και λάσπη που το μουλάρι δεν μπορούσε να προχωρήσει. Κατεβάσανε τον μισοπεθαμένο και ταλαιπωρημένο από τη διαδρομή άρρωστο και "επιστρατεύτηκε" το καφενείο που ήταν εκεί στην πλατεία, που είναι τώρα το σπίτι του οδοντίατρου Θ. Σχίζα ( πρώην προέδρου του Συνδέσμου) δυτικά δηλαδή από το καφενείο του Ι. Ρουσιά (πλάι από τη μουριά). Τον έβαλαν μέσα και «πέσανε απάνου, με ότι μέσα διέθεταν. Μετά «νοσηλεία» μερικών ημερών στο πρόχειρο "νοσοκομείο", ο άρρωστος ανέκαμψε και έφυγε για το σπίτι του.
Οι αγροτικοί γιατροί με τα λιγοστά μέσα που είχαν τότε στην διάθεση τους, έδωσαν μια μεγάλη ανάσα στην υγεία των απομονωμένων χωριών. Μου είχε κάνει εντύπωση όταν είχα δει και τα οδοντιατρικά εργαλεία που είχε ο πατέρας μου στο σπίτι ( ενθύμιο από εκείνη την εποχή), φυσικά μόνο για εξαγωγές δοντιών…
Η κατάσταση βαθμιαία βελτιώθηκε αισθητά, και οι συνθήκες έγιναν πολύ ποιο ανθρώπινες και στα ορεινά αγροτικά ιατρεία της χώρας, όπως ήταν το δικό μας».
Ο Παύλος Δάρας είναι πολιτικός μηχανικός και ζει οικογενειακά στη Γερμανία, αλλά επισκέπτεται συχνά την Ελλάδα. Είναι μόλος του ΔΣ του Συνδέσμου μας, και συνδιαχειριστής στην ιστοσελίδα servou.gr και στο ιστότοπο «Σύνδεσμος Σερβαίων Αρκαδίας».
(email για αποστολή στοιχείων και άλλων αγροτικών γιατρών: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.)
.ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΓΙΑΤΡΟΣ ΣΕΡΒΟΥ 1963
(χιμ)