Χ. Ι. Μαραγκός, παιδίατρος, διδάκτωρ Παν. Αθηνών.
Η βλαπτική επίδραση του καπνίσματος στον άνθρωπο είναι σε όλους γνωστή και υπάρχουν χιλιάδες μελέτες που το αποδεικνύουν. Το μέγεθος του προβλήματος προσδιορίστηκε από μια δήλωση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, που χαρακτηρίζει το κάπνισμα ως
΄΄τη μεγαλύτερη επιδημία του περασμένου αιώνα΄΄.
Ο καπνιστής που γνωρίζει τους κινδύνους από το τσιγάρο, είναι προφανώς υπεύθυνος για ότι κακό συμβεί στην υγεία του, εξ αιτίας αυτής της κακής συνήθειας. Για τη βλάβη όμως της υγείας των συνανθρώπων του -είτε αυτοί είναι συγκάτοικοί του, είτε εργάζονται στον ίδιο χώρο, ή τυχαία τέλος βρίσκονται κοντά του- δεν έχει ευθύνη; Σίγουρα έχει, όπως έχει ευθύνη και η Πολιτεία, η οποία πρέπει να προστατεύει τα μέλη της, ιδιαίτερα τα πλέον αδύναμα, όπως είναι τα παιδιά.
Γι αυτό στην Ιταλία πρόσφατα ψηφίστηκε νόμος που επιβάλει πρόστιμο 27 ευρώ σε όποιον καπνίσει σε Δημόσιο χώρο και 275!! ευρώ, αν στο χώρο υπάρχουν παιδιά ή έγκυοι. Ανάλογοι νόμοι ισχύουν στη Νορβηγία, στην Ιρλανδία και ετοιμάζονται στην Πορτογαλία στην Αγγλία και στη Σουηδία. Η Ελλάδα, από αυτής της πλευράς μάλλον στις Αφρικανικές χώρες κατατάσσεται, με δεδομένο ότι οι Έλληνες είναι οι πρώτοι καπνιστές !! στην Ευρώπη.
Έχει διαπιστωθεί πως ο παθητικός καπνιστής εισπνέει ποσοτικά μεν λιγότερο αλλά ποιοτικά περισσότερο επικίνδυνες ουσίες. Έχει υπολογισθεί για παράδειγμα, ότι έχει 20 % μεγαλύτερη πιθανότητα να πάθει καρκίνο του πνεύμονα, σε σχέση με αυτόν που δεν εκτίθεται στον καπνό των άλλων. Αν υποθέσουμε πως ο ενήλικας παθητικός καπνιστής μπορεί να προφυλαχτεί κατά κάποιο τρόπο και σε κάποιο βαθμό από τον καπνό των διπλανών, δεν ισχύει το ίδιο για τα παιδιά, τα οποία ουσιαστικά είναι απροστάτευτα. Έχει διαπιστωθεί, πως μόνο από το αναπνευστικό σύστημα -τα παιδιά που εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα- έχουν 3-5 φορές μεγαλύτερη νοσηρότητα, συγκριτικά με τα παιδιά που δεν εκτίθενται σε ανάλογο καπνό.
Ακόμη ποιο σοβαρά είναι τα πράγματα για τα έμβρυα, όπως και για τα παιδιά που θηλάζουν. Είναι βέβαιο πως το κάπνισμα της εγκύου συνδέεται με αυξημένη συχνότητα γέννησης πρόωρων και λιποβαρών νεογνών. Επίσης συχνότερα εμφανίζονται στα βρέφη αυτά και στα μικρά παιδιά άλλα σοβαρά προβλήματα όπως ΄΄το φαινόμενο του αιφνίδιου θανάτου'', η καθυστέρηση της σωματικής και ψυχοκινητικής εξέλιξης και η εκδήλωση βρογχικού άσθματος και λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος. Έχει βρεθεί ακόμη πως η νικοτίνη απεκκρίνεται στο μητρικό γάλα σε τριπλάσιες ποσότητες απ΄ότι στο πλάσμα και πως η ποσότητα είναι ανάλογη με τα τσιγάρα που καπνίζουν οι θηλάζουσες.
Είναι καιρός να αναλογισθούν όλοι οι καπνιστές, ανεξαρτήτως φύλλου και ηλικίας, πως έχουν ευθύνη όχι μόνο για τα προβλήματα υγείας που προκαλούν στον εαυτό τους, που στο κάτω-κάτω μπορούν να ισχυρισθούν πως είναι δικαίωμά τους, κυρίως όμως για το κακό που προκαλούν στους γύρω τους, είτε αυτοί είναι συγγενικά τους πρόσωπα είτε ξένα. Γι΄αυτούς έχουν τέτοιο δικαίωμα;