Με το άρθρο αυτό καταγράφω τα πολλά παρατσούκλια των συγχωριανών μας που απονέμονται “τιμής ένεκεν” σε δικαίους και άδίκους, όπως συμβαίνει σε όλες σχεδόν τις μικρές κοινωνίες.

 Παρατσούκλι είναι ένα μοναδικό και συνήθως περίεργο όνομα δημιουργημένο από μία παρέα ή ομάδα, που πολλές φορές βασίζεται σε κάποιο χαρακτηριστικό γνώρισμα κάποιου η ιδιαίτερο σημείο αναφοράς στη ζωή του με το οποίο τον αποκαλούν κοροϊδευτικά, φιλικά ή χαϊδευτικά είτε χάριν συντομίας .

Οι περισσότεροι άνθρωποι των χωριών βαφτίζονται δύο φορές. Μία από τον παπά, που τους δίνει το όνομα που επιθυμούν οι γονείς ή ο νονός τους, και μία…από κάποιον συγχωριανό τους, ο οποίος τους δίνει το παρατσούκλι τους, που πολλές φορές αποδεικνύεται κατά πολύ ισχυρότερο από το γνωστό μόνο στα χαρτιά οικογενειακό όνομα τους.

Βέβαια το “βάφτισμα” δεν γίνεται μόνο από σκωπτική διάθεση, αλλά και από την ανάγκη να διευκολύνει την διάκριση ανάμεσα σε πολλά άτομα που έχουν το ίδιο όνομα. Μερικά παρατσούκλια μεταβιβάζονται και στην επόμενη γενιά, είτε αποκλειστικά στον πρωτότοκο γιο είτε αδιακρίτως σε όλο το σόι. Τότε έρχονται να συμπληρώνουν το επίσημο μικρό όνομα του κάθε παιδιού (πχ Σιωκόπουλο, Γκραβαρόπουλο κλπ) .

Τα παρατσούκλια δίνονται κυρίως στους άντρες. Οι γυναίκες σπάνια μπορούν να …χαρούν τη δημοσιότητα του δικού τους ατομικού παρατσουκλιού. Αφομοιώνουν συνήθως το παρατσούκλι του πατέρα ή του συζύγου τους, όταν παντρεύονται (π.χ. Γκραβαρού, Πανταλέχαινα. Σκορδού κλπ.) "Τις γυναίκες στο χωριό συνήθως τις έλεγαν με το όνομα του άντρα τους. π.χ. Μητσιοβέργαινα τη γυναίκα του Μήτσιου Βέργου, Μαραγκογιαννού τη γυναίκα του Γιάννη του Μαραγκού κλπ).

 Αμεση προσφώνηση του φέροντος το παρατσούκλι, σπανίως γινόταν με αυτό, αλλά η αναφορά από τρίτους σε έναν πατριώτη που είχε παρατσούκλι, γινόταν πάντα με το ψευδώνυμό του.

 Πάντως το “χούι” με τα παρατσούκλια ανάγεται στην αρχαιότητα. Το πραγματικό όνομα πχ του κορυφαίου Έλληνα φιλοσόφου Πλάτωνα, ήταν Αριστοκλής. Κάποιος δάσκαλος (παιδοτρίβης) του έδωσε το όνομα Πλάτων, επειδή είχε ευρύ στέρνο και πλατύ μέτωπο. Με την πάροδο του χρόνου ο Αριστοκλής έγινε γνωστός με το παρατσούκλι «Πλάτων».

 Έτσι ενώ μερικοί ίσως να ενοχλούνται από το παραπανίσιο αυτό όνομα, τα παρατσούκλια δεν είναι τίποτα λιγότερα από γλωσσικά μνημεία του λαού μας, και ποτέ δεν είναι βρισιές.

 Παρακάτω παραθέτω τον κατάλογο με παρατσούκλια αντρών του Σέρβου του 19ου και 20ου αιώνα,( που οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν φύγει από τη ζωή), χωρίς να συνδέσω το παρατσούκλι με το πραγματικό όνομα των συγχωριανών μας, και επίσης απέφυγα να αναφέρω παρατσούκλια που είχαν ρατσιστικό συνήθως πρόθεμα.

Θοδωρής Γ. Τρουπής (Γκράβαρης) 8.10.2020