X. I. Μαραγκός 

Την εποχή της μεγάλης εσωτερικής μετανάστευσης (αρχές δεκαετίας του 1960), που οι άνθρωποι εγκατέλειπαν τα χωριά τους   και αναζητούσαν μια καλύτερη τύχη στις μεγάλες πόλεις, έφυγε και η δική μου οικογένεια   από του Σέρβου (δύο γονείς και 3 παιδιά) για την Αθήνα.

Στα λίγα πράγματα που μαζέψαμε από το νοικοκυριό   του χωριού να πάρουμε  μαζί μας για τη μεγάλη πόλη ήταν και ένα μικρό σακούλι (δεν είχαμε τότε τσάντες και φακέλους), που βάλαμε μέσα ότι παλιά χαρτιά υπήρχαν,   σε ένα μπαούλο του σπιτιού.

Η εντύπωση που υπήρχε τότε ήταν πως, όσοι φεύγουν …δεν πρόκειται να ξαναγυρίσουν στο χωριό.   Αυτό βέβαια, όπως φάνηκε από την εξέλιξη των πραγμάτων,  είχε σημαντική δόση αλήθειας, αφού όλοι σχεδόν που έφυγαν  δεν ξαναγύρισαν να ζήσουν όπως πριν,   με ελάχιστες ίσως εξαιρέσεις. Από την άλλη όμως, ελάχιστοι είναι και αυτοί που «έριξαν μαύρη πέτρα πίσω τους» και δεν ξαναγύρισαν στο χωριό για   λίγες έστω καλοκαιρινές διακοπές ή για τις μεγάλες γιορτές.  Επίσης, είναι γνωστό  πως πολλοί συνταξιούχοι πατριώτες  πέρασαν (και περνούν) τον περισσότερο καιρό στο χωριό.

Ας γυρίσουμε όμως στο ….σακούλι με το περιεχόμενο.

Τα χαρτιά που πήραμε μαζί μας, τα έβαλα εγώ σε ένα φάκελο στην Αθήνα, έγραψα απ΄έξω  «παλιά χαρτιά»  και τα κουβαλούσα στις μετακομίσεις που έκανα, χωρίς ποτέ να ασχοληθώ και   να διαβάσω με προσοχή και επιμέλεια το περιεχόμενο. Άλλωστε, λόγω της πολυκαιρίας δεν διαβάζονταν εύκολα αυτά τα κιτρινισμένα χαρτιά και έτσι «δικαιολογημένα» απέφευγα αυτή την ταλαιπωρία! Πρόσφατα, όμως,  μιας και έχω περισσότερο χρόνο, θέλησα να ασχοληθώ με  υπομονή και ενδιαφέρον με αυτό το φάκελο και να   προσπαθήσω να διερευνήσω   το περιεχόμενο κάθε εγγράφου και μέσω αυτών να αναπολήσω τα παλιά!  Έτσι διαπίστωσα πως υπάρχουν κάποια   χαρτιά (ντοκουμέντα θα τα έλεγα), που νομίζω πως έχουν κάποια γενικότερη αξία, για την ιστορία του χωριού μας, τις συναλλαγές των κατοίκων του και γενικότερα τον τρόπο ζωής τα παλιότερα χρόνια.

Τα περισσότερα από τα χαρτιά αυτά αναφέρονται σε αγοροπωλησίες και οικονομικές συναλλαγές που είχε ο Νικόλαος Β. Μαραγκός (πατέρας του πατέρα μου), ο οποίος γεννήθηκε το 1866 και πέθανε το 1921 («γέρον» 55 ετών). Ήταν εγγονός του γενάρχη των Μαραγκαίων ιερέα παπα-Νικολάκη Μαραγκού (1770-1830) και γιος του Βασιλείου και της Βενετσάνας, η οποία ήταν από τους Μπραβαίους. Παντρεύτηκε την Κανέλλα, κόρη του Αθανασίου Σχίζα (Θανασάκου) και έκανε 7 παιδιά. Το τελευταίο ήταν ο Ι. Μαραγκός (πατέρας μου), που έμεινε ορφανός 7 ετών. Ο «γερο-Θανασάκος» (1840-1934) ήταν εγγονός του γενάρχη των Σχιζαίων Θανασά και γιός του πολεμιστή του 1821 Ηλία Σχίζα, ο οποίος έχασε το μάτι του στον αγώνα του 1821.

Το ποιο παλιό από τα έγραφα που βρήκα ήταν το παρακάτω συμβόλαιο, που αφορά σε αγορά μιας έκτασης, λίγο έξω από το χωριό μας προς  το συνοικισμό Αράπηδες, στην περιοχή «Ήθη», που έχουν και σήμερα οι απόγονοι του Ν. Β. Μαραγκού. Είναι η περιοχή περί τα 15 στρέμματα, που ορίζεται από το γνωστό ξωκλήσι του Αγίου Νεκταρίου, το δρόμο προς βόρεια που συναντά τον κεντρικό δρόμο , το προσκυνητάρι του Αγίου Ανδρέα στη διασταύρωση, το δρόμο προς Αράπηδες και μέχρι σχεδόν το ρέμα του Μηλιάνθη.  

Όπως προκύπτει από το συμβόλαιο, ο Ν. Β. Μαραγκός αγόρασε αυτή την έκταση από τους αδελφούς Παναγόπουλους του χωριού ( τον προπάππο του γνωστού μας Ι. Παναγόπουλου -προέδρου ΓΣΕΕ- και τον αδερφό αυτού  Μήτσιο) οι οποίοι την κληρονόμησαν από τον πατέρα τους,  που πρέπει να είχε γεννηθεί  στη δεκαετία του 1830. Όπως φαίνεται, το συμβόλαιο έγινε στα Λαγκάδια, από το γνωστό συμβολαιογράφο της εποχής Αλεξόπουλο και παρουσία μαρτύρων, γιατί   ο αγοραστής και ένας   από τους πωλητές δεν γνώριζαν γράμματα.   Εντύπωση προκαλεί και ο γραφικός χαρακτήρας του συμβολαιογράφου,  με τις μακριές κυκλικές «ουρές» αρκετών γραμμάτων αλλά και τη γραμματική σύνταξη του κειμένου. Το τίμημα της αγοράς ήταν 820 δραχμές, ιδιαίτερα μεγάλο ποσό για εκείνη την εποχή, και μάλιστα για ένα νέο 26 ετών.

Από όσα έχω ακούσει από το σόι μας, ο Ν. Β. Μαραγκός ήταν «μπουλουξής» (εργολάβος θα λέγαμε σήμερα) και έφτιαχνε οικοδομές, κυρίως στην περιοχή της Μεσσηνίας.

Ο Β. Δάρας γράφει σχετικά στο βιβλίο του (ΟΙ ΓΕΝΙΕΣ ΤΩΝ ΣΕΡΒΑΙΩΝ, ΑΘΗΝΑ 1988):

«…Τεχνίτης στην οικοδομική τέχνη, μπουλουξής μεταξύ των συντρόφων του, πέθανε σε μαστορικό ταξίδι στου Σελλά Μεσσηνίας. Γλεντζές και πάντα με μεράκι κρατούσε πέντε καλοπεριποιημένα μουλάρια…» (σα να λέμε σήμερα …5 αυτοκίνητα). Ήταν ένα για κάθε του αγόρι , αφού είχε 5 αγόρια και 2 κορίτσια.

Επίσης, ο  αείμνηστος πατριώτης λογοτέχνης Θ. Κ. Τρουπής έχει γράψει το γνωστό στους πατριώτες πεζογράφημα «Άνθρωποι της σκαλωσιάς», με πάνω από εκατό σελίδες (Νουβέλλες Διηγήματα, Αθήνα 1990), που αναφέρονται στο τελευταίο μαστορικό ταξίδι του «Γούλα» (Β. Ν. Μαραγκού) στο χωριό Σελλά Μεσσηνίας.   Εκεί που ο «πρωταγωνιστής» αρρώστησε και άφησε την τελευταία του πνοή «στα χέρια του μπουλουκιού» και αναπαύτηκε στα μεσσηνιακά χώματα, που υπηρέτησε σε όλη του ζωή. Αργότερα, ο γιος του Παναγής (Πανάγος στο μυθιστόρημα) πήγε και έφερε τα οστά στο χωριό, για να τον κλάψουν και οι δικοί του άνθρωποι, όπως γράφει ο λογοτέχνης και το γνωρίζουμε όλοι οι  συγγενείς.  Όλα τα ονόματα που αναφέρονται στο κείμενο του βιβλίου είναι τα πραγματικά ονόματα πατριωτών (κάποια λίγο παραλαγμένα), των ανθρώπων δηλαδή του «μπουλουκιού»,  που ήσαν από το συγγενικό κυρίως περιβάλλον του Ν. Β. Μαραγκού.

 Περίληψη αυτού του πεζογραφήματος   με τίτλο «Ο θάνατος του Γούλα» δημοσίευσε και ο Σύλλογος Κοκλαίων, εκείνης της περιοχής που δούλευε ο πρωτομάστορας. Φαίνεται πως ήταν   «όνομα» ο μπουλουξής Β. Μαραγκός στην περιοχή. Το άρθρο αυτό το έχω αναδημοσιεύσει στην ιστοσελίδα servou.gr και υπάρχει link στο τέλος, όπου μπορεί κάποιος να το διαβάσει  Θεωρώ πως είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον κείμενο για τους νεότερους πατριώτες, που δεν γνωρίζουν πολλά από τα «παλιά», κυρίως γιατί αποδίδει με ανάγλυφο τρόπο το πώς ζούσαν και εργάζονταν σκληρά στην μαστοριά οι άνθρωποι της «ασημότεχνης» (της τέχνης που έβγαζε κανείς χρήματα-ασήμι).

Μία «γεύση» μπορεί κανείς να πάρει και από τις δύο παρακάτω σελίδες του βιβλίου του Θ. Τρουπή που αναφέρονται στην εξόδιο ακολουθία του Γούλα, εκεί στα ξένα.

Νομίζω πως η δημοσίευση ανάλογων ντοκουμέντων και από άλλους πατριώτες θα βοηθήσει  σημαντικά στην πληρέστερη δυνατή αποτύπωση της ιστορίας του χωριού μας.

Με πολλά κομμάτια του σερβαίικου  πάζλ, θα δημιουργηθεί μια πλήρης εικόνα της ζωής των συγχωριανών μας πριν ένα και πλέον αιώνα, που πολλοί πατριώτες θα ήθελαν να γνωρίζουν.

Επί πλέον, με την αναζήτηση τέτοιων ντοκουμέντων, δίδεται η δυνατότητα αναφοράς και σε «παράπλευρες» πληροφορίες (συγγενικές σχέσεις κλπ), που φωτίζουν περισσότερο τη λαμπρή ιστορία του τόπου καταγωγής μας. Στη διπλανή φωτογραφία ο "γεροθανασάκος" (σχεδόν αιωνόβιος,  1840-1934) και η κόρη του Κανέλλα, σύζυγος του Ν. Β. Μαραγκού)

.Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΓΟΥΛΑ

(χιμ)