Γιώργος Τρουπής
Καθηγητής Ιατρικής
20/10/2023
Μεγάλωσα σε μία ελληνική επαρχία ως την χρονιά που λόγοι σπουδών με έφεραν στην Αθήνα. Η επαρχία μας εκείνη την εποχή - και τα μικρά σε πληθυσμό χωριά και κωμοπόλεις - δεν είχε μεγάλη πνευματική ζωή. Εποχή μετεμφυλιακή και αδελφοκτόνος. Απαγορευόταν οι βόλτες, στα γυμνασιακά μου χρόνια, μετά τις 7:00 (επτά) το βράδυ και ο κινηματογράφος αν ερχόταν καμιά φορά, το «σκασιαρχείο» και έπεφταν πενθήμερες αποβολές και διαγωγή κοσμία.
Και εγώ και οι συμμαθητές μου με πάθος διαβάζαμε όποιο τυπωμένο χαρτί έπεφτε στα χέρια μας .Στο γυμνάσιο πηγαίναμε μαθητές από 10 περίπου χωριά ποδαρόδρομο γύρω από την κωμόπολη που είχε το γυμνάσιο και δεν είχαμε σχετική ποιοτική και πνευματική ζωή.
Έτσι το μόνο εκείνα τα σκοτεινά χρόνια της παιδείας (ευτυχώς είχαμε ταμένους δασκάλους στο Σχολείο-Γυμνάσιο και μάθαμε γερά ελληνικά), μέσο διοχέτευσης της εφηβικής περιουσίας ήταν το ποδόσφαιρο, εξ ακοής, αφού συνέπεσε ακριβώς εκείνη την εποχή η τεχνολογία να μας ανακαλύψει το τρανζίστορ (ραδιόφωνο). Αυτό τότε ήταν μεγάλο επίτευγμα.
Στο βάθος του προαυλίου του Γυμνασίου μας υπήρχαν μπασκέτες και μπάλα και απλώς προσπαθούσαμε να βάλουμε καλάθι από κοντά και από μακριά αποσπώντας τον θαυμασμό των συμμαθητών μας χωρίς να γνωρίζουμε τους κανόνες του παιχνιδιού, ούτε εμείς ούτε οι καθηγητές-γυμναστές μας.
Έτσι μόνο το ποδόσφαιρο είχε γίνει το μόνο δημοφιλές άθλημα και τούτο εξ ακοής με το τρανζίστορ. Μέσα στις τάξεις συνυπήρχαμε θαυμαστές και οπαδοί όλων των ομάδων. Δεν θυμάμαι πότε να είχαμε εμπλακεί σε επεισόδια, σε καυγάδες και μάχες. Έντονες συζητήσεις υπήρχαν, κριτικές συχνά ακραίες των παιχνιδιών και των παικτών στα λεγόμενα «πηγαδάκια» στις γειτονιές. Στις ίδιες γειτονιές μαζευόμαστε και μετά το ματς που είχαμε παρακολουθήσει από το ραδιόφωνο μεταξύ των μεγάλων ομάδων της πρωτεύουσας.
Ήταν τότε που είχε όλους μας αναστατώσει του Διακογιάννη η φωνή στην περιγραφή των αγώνων με τους Μουράτη, Κοτρίδη, Φυλακούρη, Σιδέρη, Μπέμπη, Σεραφείδη και λοιπά μυθικά για την εποχή μας ονόματα. Δεν θυμάμαι ποτέ ούτε σε τρικούβερτες ήττες κάποιας ομάδας να ξεφεύγουν τα πράγματα σε βιαιότητες, χυδαιότητες και μάχες ή πετροπόλεμο. Τέτοια φαινόμενα εμφανίστηκαν όταν το ποδόσφαιρο έγινε επαγγελματικό με ιδιοκτήτες λεφτάδες, έμμισθους παίκτες και μετεγγραφές.
Εγώ πήγαινα στο γήπεδο και όταν έγινε επαγγελματικό με το γιο μου και με τη σημαία της ομάδας μας και κασκόλ, ώσπου η χυδαιότητα των συνθημάτων, η επιθετικότητα μεταξύ των οπαδών όχι μόνο με απομάκρυνε από τα γήπεδα αλλά δεν θέλω να βλέπω ούτε αθλητικές ειδήσεις.
Δεν είναι τυχαίο που τον ποδοσφαιρικό αγώνα τον ονομάζουμε «παιχνίδι». Και την δράση «παίζω ποδόσφαιρο». Όπως μιλάμε για μία θεατρική παράσταση «παίζω θέατρο». Άρα το παίζω σημαίνει πράττω, δρώ, κάνω μία πράξη, μία ενέργεια που χαίρεται και εκτονώνει το παιδί. Και το παιδί παίζει με σκοπό την χαρά και απολαμβάνει τη νίκη όταν συνυπάρχει ανταγωνισμός.
Ζούμε σε μία εποχή που όλοι οι αγώνες έγιναν κερδοσκοπικό μέσο, εμπορικό κεφάλαιο και επαγγελματικό μέσο πλουτισμού και μεταποιήθηκαν σε παίγνιο, σε συμπαιγνία συμφερόντων και εφαλτήριο κοινωνικής ανόδου. Το ποδόσφαιρο σήμερα είναι στα χέρια του κεφαλαίου και αντιμετωπίζονται ως εμπόρευμα. Όλα στο βωμό του κέρδους.
Δεν υπάρχει καμία διαφορά στην διακίνηση των εμπορικών προϊόντων ανάμεσα σε ένα άρωμα, σε ένα αυτοκίνητο, ένα καπέλο, ένα φάρμακο, και έναν ποδοσφαιριστή ή έναν προπονητή. Έτσι και ο φίλαθλος μετατράπηκε σε οπαδό όπως ένας πολίτης έγινε αγοραστής ενός προϊόντος. Το ποδόσφαιρο είναι πλέον ένα οικονομικό προϊόν και ανήκει στον ίδιο κύκλο δραστηριοτήτων που ανήκουν όλα τα προϊόντα που πωλούνται στα ράφια των σούπερ μάρκετ, στις κάβες κρασιών, στις βιτρίνες έτοιμων ρούχων. Και βεβαίως υπάρχουν οι θαυμαστές κάθε προϊόντος που μετατρέπονται σε αγοραστές.
Το δαιμόνιο όμως των πωλητών ποδοσφαιρικού φανατισμού είναι αξεπέραστο. Δημιουργούν φανατικούς οπαδούς, με τρόπο ώστε ο οπαδισμός να μιμείται κάθε κοπαδισμό, κάθε μετατροπή αφοσίωσης σε μία ιδέα, μόδα, τρόπο, στυλ, στάση, φόρμα σε αγελαία, άκριτη, ενστικτώδη και κτηνώδη προσκόλληση όπως οι μύγες ορμάνε στο ψοφίμι.
