Η καλλιέργεια της γης  στο χωριό μας,  μέχρι  και τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1960,  ήταν  καθολική και συστηματική.  Με πολύ κόπο και σκληρή δουλειά, όλων  των μελών της οικογένειας,   που μπορούσαν να δουλέψουν,  πρόσφερε  αυτή η καλλιέργεια τα  βασικά και στοιχειώδη,  προς το ζειν,  αγαθά.  Μια εποχή του 20^ου αιώνα, που οι κάτοικοι του χωριού  πλησίαζαν και τους χίλιους κατοίκους.  

Στην αγροτική παραγωγή,  κατά κύριο λόγο, βασίστηκε η ζωή και η επιβίωση των πατριωτών, στα σκληρά  και πέτρινα εκείνα χρόνια, και πολύ περισσότερο τα προηγούμενα του 20^ου αιώνα πολλά-πάρα πολλά χρόνια.  Πολλά από τα χωράφια βρίσκονταν σε μακρινές αποστάσεις (Αρτοζήνος, Αράχωβα κλπ), που μπορεί να χρειάζονταν και πάνω από 2 ώρες για να φτάσει κάποιος εκεί.

Το βουνό "Αρτοζήνος" (άρτος του Διός. Ο Ζεύς του Διός), ανατολικά του χωριού. Στις πλαγιές του υπήρχαν πολλά  Σερβαίικα χωράφια, με κύρια καλλιέργεια στάρι και αραποσίτι.

Το χωριό μας, για τους νεότερους πατριώτες, που δεν γνωρίζουν καλά την ιστορία του,  έχει ζωή αιώνων, που πιθανότατα ξεκινάει  πριν το 1000  π.χ., με το  Μυκηναϊκού τύπου κάστρο του, στην κορυφή του  παλιόκαστρου (πλήρως ερειπωμένο σήμερα)   Σχετικά, μπορεί κάποιος  να διαβάσει  επιστημονικά και  καλά τεκμηριωμένα άρθρα,  που είναι δημοσιευμένα στην ιστοσελίδα μας (κατηγορία «Ιστορία»),  του  πατριώτη στρατηγού ε.α. Χ. Αθ. Μαραγκού.

Αν ρίξουμε μια σύντομη ματιά στο χωριό  μας πριν το 1960, που άρχισε η εσωτερική μετανάστευση για τις μεγάλες πόλεις, όπου η βιομηχανική επανάσταση  βρισκόταν σε δυναμική εξέλιξη,   θα διαπιστώσουμε πως όλα σχεδόν τα νοικοκυριά στο χωριό,  ασχολιόντουσαν και με αγροτικές εργασίες (χωράφια, αμπέλια, περιβόλια).  Πάντως,  λίγοι πατριώτες είχαν  τόσα χωράφια, ώστε με αποκλειστική  καλλιέργεια της γης, να μπορούν  να ζήσουν  τη φαμελιά τους. Ο τόπος μας είναι  βραχώδης και ορεινός  και λίγες περιοχές είναι καλλιεργήσιμες, με καλή απόδοση.  

Οι περισσότεροι  Σερβαίοι είχαν ως κύρια απασχόληση  την «ασημότεχνη» (την τέχνη που τους απέδιδε «ασημάκι»/χρήματα),   τις  οικοδομικές δηλαδή εργασίες  (μαστόροι κλπ), πράγμα που τους ανάγκαζε μια-δυο φορές το χρόνο  να ταξιδεύουν, σε κοντινούς συνήθως νομούς, για να εξοικονομήσουν  λίγα χρήματα, ώστε   μαζί με την  αγροτική τους παραγωγή, τα οικόσιτα ζώα κλπ. να  βγάλουν τη χρονιά …πέρα, όπως έλεγαν τότε στο χωριό!

 Όταν   οι μαστόροι γυρνούσαν από τα ταξίδια  (συνήθως στη Μεσσηνία/Μεσσένια) ασχολιόντουσαν  και αυτοί συστηματικά με την καλλιέργεια της γης,  όπου οι σερβιώτισσες ηρωίδες  με τα παιδιά τους  δούλευαν  σκληρά και έδιναν τη ψυχή τους στη μάνα-γη.    Ας σημειωθεί, ακόμη,   πως όλα τα σπίτια στο χωριό είχαν και  λίγες ή πολλές  γίδες (κατσίκες) και αρκετοί  είχαν και προβατίνες,  για τις ανάγκες  της οικογένειας. Λίγοι ήσαν μεγαλοτσιοπάνηδες, με κοπάδια γιδοπρόβατα. Σήμερα (2023), που στο χωριό μένουν το χειμώνα 2-3 δεκάδες άνθρωποι, κανείς δεν έχει γίδα ή προβατίνα. Εξαίρεση, ίσως, αποτελεί ο Βαγγέλης από το κάτω χωριό, που πήρε την απόφαση να φύγει  από την Αθήνα και να εγκατασταθεί στο χωριό και  έτσι πήρε και μια κατσικούλα, που τη βάφτισε …«κανέλλα».  Μακάρι το παράδειγμά του …να το ακολουθήσουν και άλλοι.

Εκτός από τους αγρότες και μαστόρους, στο χωριό μας είχαμε και αρκετούς πατριώτες που ασχολιόντουσαν παράλληλα ή αποκλειστικά  και με πλείστα άλλα επαγγέλματα,  όπως φαίνεται στο εμπροσθόφυλλο  του περιοδικού, έκδοσης  του αείμνηστου πατριώτη λογοτέχνη Θ. Κ. Τρουπή. 

Τα επαγγέλματα που είναι σημειωμένα (και γραμμένα με το χέρι) έχουν δημοσιευθεί στο servou.gr

Ο  εξαιρετικός  και ακούραστος αυτός άνθρωπος  των γραμμάτων  (1932-2008), έχει γράψει   με  κάθε λεπτομέρεια και γλαφυρό τρόπο, για όλα αυτά τα πολλά επαγγέλματα των πατριωτών του 20ού αιώνα.  Πολλά από αυτά τα άρθρα μπορείτε  εύκολα να τα βρείτε στο servou.gr (γραφή πατριωτών-λογοτέχνες-Θ. Κ. Τρουπής).

Η γλώσσα  που χρησιμοποιεί στα κείμενά του ο  πατριώτης  αυτός λογοτέχνης και δάσκαλος είναι «ατόφια» η γλώσσα που μιλούσαν οι   Σερβαίοι εκείνα τα χρόνια.  Μια γλώσσα, που οι περισσότεροι σημερινοί νέοι  πιθανότατα δεν θα καταλαβαίνουν …τις πιο πολλές  λέξεις της καθημερινής επικοινωνίας.  Και μόνο γι΄ αυτό αξίζει τον κόπο να διαβάσουν όλα τα νέα Σερβιωτόπουλα (άσχετα που γεννήθηκαν) τα σχετικά κείμενα, ώστε να διαπιστώσουν «του λόγου το αληθές» και  να συνειδητοποιήσουν τη γλώσσα που μιλούσαν οι πρόγονοί τους! 

Στο σχετικό τεύχος του περιοδικού, που αριθμεί περί τις 250 σελίδες,  οι   γεωργοί με   και τους μελισσοκόμους,   καταλαμβάνουν χώρο 46 σελίδων. Στο σημερινό άρθρο θα δημοσιεύσω τις 12 πρώτες.  Ευελπιστώ  πως  θα ακολουθήσουν  και  οι επόμενες,  …καλώς εχόντων των πραγμάτων.

Χ. Ι. Μαραγκός 

............................................................................................................................................................................................................................................................

(ΧΙΜ)