ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ 2024
Κάλλος μεν γαρ
ή χρόνος ανήλωσεν ή νόσος εμάρανε,
πλούτος δε,
κακίας μάλλον ή καλοκαγαθίας, υπηρέτης εστίν....
Δηλαδή,
την φυσική ομορφιά των ανθρώπων (την ωραιότητα), ή ο χρόνος φθείρει (αναλώνει) ή κάποια αρρώστια μαραίνει (αλλοιώνει), ο δε πλούτος (το χρήμα κατά κύριον λόγο), είναι ανίσχυρος να επαναφέρει την ωραιότητα στην προτέρα της μορφή και ως εκ τούτου, χρησιμεύει περισσότερο για την εξυπηρέτηση της μοχθηρίας μεταξύ των ανθρώπων, παρά για πράξεις αγαθοεργίας.
Το παραπάνω γνωμικό (απόσπασμα), είναι απο την επιστολή του Ισοκράτους, Αττικού ρητοροδιδασκάλου, ενός, εκ των επιφανών δέκα, της Αττικής Γραμματείας, προς τον Δημόνικον, κλπ.
Το άρθρο που ακολουθεί, δεν αρκείται, σε, μια, συνηθισμένη περιγραφή εντυπώσεων, επιφανειακού χαρακτήρα, ως γεγονότων, σύντομης διάρκειας, για το χωριό μας Σέρβου και τους ανθρώπους του, αλλά, μπαίνει στην ουσία, της κατ έτος, συνάντησης των πατριωτών και όσων συντελούνται, με αφορμή, το προσκύνημα της Θεομητορικής εορτής, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, και επίκεντρο τον ομώνυμο Μητροπολιτικό Ναό, του χωριού μας.
Οι παρατηρήσεις, η αξιολόγηση, η κρίση, η καταγραφή και η περιγραφή, αφορούν και τον συντάκτη του άρθρου, ως άνθρωπο, ως πατριώτη, ως αρθρογράφο και συνεργάτη, της ιστοσελίδας, του Συνδέσμου μας, που, δεν έχει σκόπιμη πρόθεση κριτικής, ανθρώπων ή καταστάσεων.
.
Τον Αύγουστο, που διατρέχουμε, έμεινα στο χωριό 10 ημέρες και την παραμονή της Παναγίας, στον Εσπερινό
(Μεγάλη παράκληση πρός την Θεοτόκο), παρακολουθών την παράκληση, ήμουν μεν στον προαύλειο χώρο, με πολλούς συμπατριώτες μας, ειχα δε, την ευχέρεια, να βλέπω την προσέλευση των προσκυνητών, αναμιμνησκόμενος παλαιοτέρων ετών προσελεύσεις (προσκυνητών), δια συγκρίσεως, πλήθους, ύφους, κάλλους, περιβολής, διαθέσεως, μορφής και εθιμοτυπίας, αυτών και των δρωμένων τους.
Εκεί, μου ήρθε στην σκέψη, το, ως ανω, περιεχόμενο της πρός Δημόνικον επιστολής του Ισοκράτους, που αφορούσε τους παρισταμένους, περιλαμβανομένου και εμού, οι οποίοι, υπέστημεν, ο χρόνος και οι ασθένειες επιφέρουν στους ανθρώπους, κατά περίπτωση ή κατά ανομοιοτυπία ασθενείας, σε ήπια ή μη, μορφή, ένταση και έκταση ή σε τύχη ή σε δόξα ή σε επιτεύγματα.
.
Στη δημοτική ποίηση, της χώρας μας και μάλιστα στο τραγούδι η Νερατζούλα, ο ανώνυμος ποιητής (δηλαδή η λαΪκή σοφία και πείρα), το παραπάνω γνωμικό (του Ισοκράτη), το αποδίδει γλαφυρά, με τους στίχους
«Νερατζούλα φουντωμένη, που ειν’ τα κάλλη σου,
που ειναι τα άνθη σου,
που ειν’η πρώτη σου ομορφάδα ;»
.
Ερχόμενος τώρα, στα παρατηρηθέντα και έχων,κατά νούν, μορφές και διαδρομές ζωής, τεσσάρων γενεών Σερβαίων τουλάχιστον, για να μην υπερβάλλω, αυτομάτως και αναμνηστικώς, σκέφθηκα τους αποδημήσαντες συμπατριώτες μας, που, τέτοια ημέρα, προσήρχοντο στην παράκληση, αλλά, θα περιοριστώ, σε 3 απουσίες, του τελευταίου χρόνου (15.8.2023-15.8.2024), που ανελλιπώς, παρίσταντο, κάθε Δεκαπενταύγουστο,
εκείνες, των:
Κατερίνας Δ. Βέργου,
Γιάννη Κ. Μπόρα και
Ελένης Ν. Παπαθωμοπούλου
λίαν αγαπητών και αξιομνημονεύτων, το κατ εμε.
 |
 |
 |
| Κατερίνα Βέργου | Γιάννης Κ. Μπόρας | Ελένη Παπαθωμοπούλου |
Η σύγκριση, των προσκυνητών του 2024, πρός εκείνους των παλαιοτέρων χρόνων, ως πρός το πλήθος, είναι καταλυτικά αρνητική, για τους επιζώντες και άγοντες την δεύτερη και τρίτη ηλικία της ζωής τους, γεννηθέντες και γεννηθείσες στο χωριό, αλλά και καταλυτικά θετική, για τους επιγόνους αυτών (επειδή δεν γεννήθηκαν στο χωριό, έλκουν όμως την καταγωγή, εκ του ενός ή και των δύο γονέων, που έχουν άμεση ή έμμεση ρίζα στο χωριό) και άγουν την πρώτη ηλικία της ζωής τους, επιδείξαντες ενδιαφέρον, για τις εκδηλώσεις του δεκαημέρου, αυτής της καλοκαιρινής περιόδου και λαβόντες την σκυτάλη, για την μακροημέρευση του Συνδέσμου, για τα προβλήματα του χωριού, για την ενίσχυση του δεσμού, επιγόνων και χωριού, κάτι που ειναι παρήγορο, στα διαφανέντα αδιέξοδα, του μέλλοντος ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, πολιτιστικής κληρονομιάς, υποδομών του χωριού, κεκτημένων της δράσης των προγόνων μας.
Η αισθητή απουσία, των, μέσης και τρίτης ηλικίας, Σερβαίων, εν πολλοίς, οφείλεται, στον πανδαμάτορα χρόνο ,στην οικονομική και σωματική αδυναμία, στην αλλαγή συμπεριφοράς και ψυχολογίας, ένεκα της πανδημίας, τα οποία, σε μας, που γνωρίζουμε τους συμπατριώτες μας, είναι λογικώς ερμηνευτά και συναισθηματικώς αποδεκτά, διότι ,«κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον».
Το υφος, σχετίζεται με την διάθεσή μας, που εξαρτάται, απο περιβαλλοντικούς παράγοντες, τον χαρακτήρα μας,
την πίστη μας στο υπερούσιον, την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, τις προσδοκίες μας.
Το κάλλος, είναι η συνισταμένη, του δώρου της φύσεως, της μεταβίβασης της ευείδειας των γονέων μας,
της αντίστασης του οργανισμού μας στις νοσογόνες προσβολές και της ευελιξίας μας στην επιλογή τρόπου ζωής.
Το κάλλος, επίσης, (η σωματική διάπλαση, η άνεση των κινήσεων, το ηχόχρωμα της φωνής, η αμεσότητα του λόγου και η πληρότητα των αισθήσεων), επι πλέον, σε συνάρτηση με την περιβολή (ενδυμασία), μας παρέχουν την δυνατότητα να αξιολογήσουμε, όσους εκ νεότητος γνωρίζουμε, πόσο και που, ο χρόνος, άφησε τα σημάδια της φθοράς, επ αυτών, πόσο επηρέασε την ηθικοφιλοσοφική αντίληψή μας, για ο,τι ονομάζουμε ζωή.
Η περιβολή μας, ειναι συνυφασμένη με την αισθητική μας αντίληψη, για την ομορφιά, την ευαρέσκειά μας για το είδος, την μόδα και το περιβάλλον, στο οποίο κινούμεθα και ως εκ τούτων, δεν έχει καμμία συνάφεια, με την περιβολή μας (κοστούμια, σκαρπίνια, γραβάτες, φορέματα γυναικεία, ταγέρ, κοσμήματα, εξεζητημένο χτένισμα των μαλλιών) των περασμένων χρόνων, που, ως επισημότητα (Δεκαπανταύγουστος), απαιτούσε ιδιαίτερη φροντίδα, επιμέλεια και, σε κάποιο βαθμό επίδειξη άνεσης.
Η ποικιλομορφία της ενδυμασίας, της σημερινής καθημερινότητας, γιατί δεν υπάρχουν, πλέον, ημέρες επισήμου (τα καλά μας, που λέγαμε κάποτε) ενδυμασίας, έχει οδηγήσει, άνδρες, γυναίκες, νέους και νέες, σε αποχή απο κανόνες, καθωσπρεπισμού ή στύλ ντυσίματος, αλλά και εκτός επιταγών της μόδας, προκειμένου να νοιώθουν άνετα, ελεύθερα, παρά να δυσανασχετούν, στη φόρμα και το είδος της.
Αυτή η ελευθερία, (περιβολής και άμβλυνσης σκέψης), άλλαξε και τους κανόνες (συνήθειες) συμπεριφοράς, όλων, πρός όλους, στο θέμα της επικοινωνίας (χαιρετούρες), στο θέμα του ήθους (κατά το θρησκευτικό σκέλος), στο θέμα των εθίμων, στο θέμα της κατά παράδοσιν λιτάνευσης (διάρκεια και διαδρομή) της εικόνας της Θεοτόκου, στο θέμα της συμμετοχής απάντων (νέων, μεσηλίκων, γερόντων), σε κύκλους χορού, τυχαίους και αυθόρμητους, στον περίβολο του εορτάζοντος Ιερού Ναού, στο θέμα επιλογής παραδοσιακών δημοτικών τραγουδιών (τσάμικα, καλαματιανά,
νησιώτικα,κλπ), στο θέμα της ελπίδας για διατήρηση, του εθίμου, στον χρόνο και όχι για οικονομικό όφελος, κάποιου ή κάποιων!
Απο την μορφή (εξωτερικά χαρακτηριστικά ή γνωρίσματα), της ανθρώπινης οντότητος της δραστηριότητας και των δημιουργημάτων αυτής, περνάμε στο ποιόν των ανθρώπων και την ψυχή τους, ως κινητήριας δύναμης, διότι, κατά τους αρχαίους ημών προγόνους,
«Οία η Μορφή, τοιάδε και η ψυχή»,
η οποία, ψυχή (κινητήρια δύναμη), στιγματίζει το περιβάλλον (φυσικός πλούτος), συντηρεί και διατηρεί, την πνευματική και καλλιτεχνική κληρονομιά των ανθρώπων (οικοδομήματα, πολιτιστικά αγαθά, πνευματικά έργα), αποτρέπει την καταστροφή (φθορά του χρόνου), σε έμψυχα και άψυχα όντα,
δημιουργεί ήθος (αγαθή φύση των όντων) και, προνοεί για την συντήρηση και την προαγωγή της κοινωνίας και του κόσμου.
Η φθορά του χρόνου
Παρακολουθών, λοιπόν, την παράκληση και την φθορά του χρόνου, σε ανθρώπους, ήθη και έθιμα, συνειδητοποίησα, για μιά ακόμα φορά, δια της συγκρίσεως, παρελθόντος και παρόντος, πόσο εφήμερα, είναι, ο πλούτος, η δόξα, το επάγγελμα που άσκησε κάποιος,η φυσική ομορφιά, οι γνώσεις (που δεν χρησιμεύουν κάπου), η ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας, λόγω τεχνολογικών επιτευγμάτων, η δυσαρμονία (πνεύματος και πράξεων, σώματος και ψυχής), η ανυπαρξία μουσικής και παιδείας, η αμουσία, που έλεγαν οι αρχαίοι,
(ου δια την εν τω ποδί πρός την λύραν αμετρίαν),
δηλαδή,
οχι επειδή δεν συμβαδίζει το πόδι πρός τον ήχο της λύρας, αλλά, λόγω έλλειψης εσωτερικής μουσικής αίσθησης και μη λήψης συστηματικής παιδείας (αγωγή σώματος, πνεύματος και ψυχής), σε εκπαιδευτήριο.
Επειδή τα πάντα φθείρονται, επειδή ο άνθρωπος δεν είναι δημιουργικός αδιάπτωτα, επειδή η αυριανή ημέρα εντός 24ώρου γίνεται χθές, επειδή εχθρός της φθοράς, είναι μόνο η δημιουργία, αξία έχει, το τι κόσμο (οντολογικά), φεύγοντες, αφήνουμε στούς επερχομένους, δηλαδή,που και πως θα κατοικήσουν επι της γής ή στα άλλα ουράνια σώματα (πιθανόν).
Το χωριό τόπος αναγκαστικής επιστροφής;
Έρχομαι τώρα στο χωριό, που εκτός απο την φυσική ομορφιά(γύρω απο το χωριό) και την εντός οικισμού, ανοικοδόμηση, ανακατασκευή και συντήρηση των σπιτιών, γιά ολιγοήμερη ή πολυήμερη διαμονή, πρός το παρόν, δεν προσφέρει κάτι άλλο, να επισημάνω, οτι, με την διαφαινόμενη λειψυδρία, στην Αθήνα, λόγω κλιματικής αλλαγής, ενδεχομένως γίνει τόπος αναγκαστικής επιστροφικής μετεγκατάστασης, όσων διαβιούμε στο Λεκανοπέδιο.
Αν κάτι τέτοιο συμβεί, πρέπει να διατηρήσουμε, τους παράγοντες, που τώρα προσφέρουν «δροσιά» στο χωριό πχ διατήρηση της χλωρίδας, φροντίδα επαναρροής των φυσικών πηγών ύδρευσης, και προ πάντων διατήρηση επαφής των νέων με το χωριό, γιατί, εν τέλει, αυτούς αφορά. Στην περίπτωση, που δεν επαληθευτεί, το σενάριο αυτό (κλιματική αλλαγή) και το χωριό παραμείνει ακατοίκητο ή διατηρηθεί, μόνο ως οικισμός, για καλοκαιρινές διακοπές και προκειμένου, τα σπίτια, νεόδμητα ή ανακατασκευασμένα, να υποστούν την φθορά της αχρησίας και την επιβουλή των, πάσης φυλής της οικουμένης, κακοποιών, θεωρώ προτιμότερο, να ενοικηθούν, με την συγκατάνευσή μας, απο τους οικονομικούς μετανάστες ή τους πρόσφυγες των πολέμων. Δεν έχει αξία να είναι στην κατοχή μας ή των παιδιών μας, αχρησιμοποίητα και να φθείρονται.
Ισως, η δική μου θεώρηση του μέλλοντος του χωριού, να μην επαληθευθεί, αλλά, πρέπει να υπενθυμίσω σε όλους μας,οτι, εξ ακοής, απο τους παπούδες μας,γνωρίζουμε πως το χωριό, εξετείνετο,απο την τοποθεσίες «Ιθια» και «Αγιαντριάς» μέχρι την τοποθεσία «Αη Γιάννης», στις οποίες βρέθηκαν δομικά υλικά, εικόνες, υδρευτικοί αγωγοί, κιονόκρανα, ψηφιδωτά δαπέδου, που σημαίνει, οτι για διάφορες αιτίες, πχ πόλεμος, αφορία της γής, λειψυδρία (κλιματικά αίτια), το χωριό (πιθανόν δυο χωριά), ερημώθηκε και μετεφέρθη στη θέση που βρίσκεται σήμερα.
Είναι συναισθηματικά απαράδεκτο, κάτι τέτοιο, αλλά, συμβαίνει σε κάθε κοινωνία, που αλλάζει η δομή της,η ομοιογένεια των κατοίκων της, η ηθικοφιλοσοφική αντίληψη περί το ζήν ή βρίσκεται σε ανάγκη, διότι
«ανάγκα και θεοί πείθονται».
Επειδή, γενικώς, η επαρχία της Ελλάδος παρακμάζει (ερημώνει), ιδιαιτέρως τα μη τουριστικά χωριά της, στα οποία όμως, υπάρχουν υποδομές ή κατοικήσιμα σπίτια, με σύγχρονες ανέσεις και εσχάτως εχουν τροφοδοτηθεί με οπτικές ινες (Ιντερνετ) και επειδή το πρόβλημα κατοικίας στα αστικά κέντρα είναι οξυ, για τα νέα παιδιά (εργατικό δυναμικό), που θέλουν να δημιουργήσουν οικογένεια, φρονώ,οτι για να αναστραφεί ή να επιβραδυνθεί η ταχύτητα επέλευσης της πλήρους ερήμωσης της υπαίθρου, πρέπει, οι οργανωμένοι φορείς (επαγγελματικοί σύλλογοι, επιμελητήρια, αγροτικοί σύλλογοι, αδελφότητες των χωριών μας στην Αθήνα, κλπ), να ασκήσουν πίεση στην Πολιτεία, ωστε, δια νομοθετήματος, όσοι έχουν κατοικήσιμο σπίτι στην επαρχία,κληρονομικώ δικαίω ή εξ αγοράς ή εκ παραχωρήσεως ή εκ χρησικτησίας και θέλουν να φύγουν απο το κέντρο, με δυνατότητα να εργάζονται εξ αποστάσεως απο αυτό (κέντρο) ή την έδρα της επιχείρησης, να τους δοθεί κίνητρο, απο την Πολιτεία, όπως τώρα, με το πρόγραμμα «Σπίτι μου», να ζήσουν στην Επαρχία, είτε με επισκευή του πατρικού σπιτιού ή των άλλων περιπτώσεων,είτε με κτίσιμο καινούργιου, είτε με ανακατασκευή υπάρχοντος, είτε με ενοικίαση οικήματος (και επιδότηση ενοικίου).
Digital Nomads
Θέλω να επισημάνω, οτι οι ψηφιακοί νομάδες (Digital Nomads), εκμεταλλευόμενοι την ψηφιακή τεχνολογία (Internet), εργάζονται σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου προσφέρεται γι αυτό και για λογαριασμό οιουδήποτε φορέα (Κρατικού ή Επιχειρηματικού), τους παρέχει αυτή τη δυνατότητα, σε όλο τον κόσμο. Ενδεικτικό της παραπάνω παραγράφου, που αναφέρεται στα της κλιματικής αλλαγής, είναι και το ρεπορτάζ της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», της Τρίτης 27/8/2024,στο οποίο επισημαίνεται, οτι η Αττική είναι σε κίτρινο συναγερμό, λόγω ενδεχόμενης λειψυδρίας, ο δε Καθηγητής του ΕΜΠ, Κίμων Χατζημπίρος, στο ίδιο ρεπορτάζ, λέει, οτι
«Μπορεί οι Αθηναίοι να αναγκαστούν να μετακομίσουν».
Επίλογος
Ως επίλογο, των Δεκαπενταυγουστιάτικων σκέψεων, που κατέθεσα για τα του χωριού μας, να αναφέρω και εγώ, περιγραφικά, πόσο όμορφη και ζωογόνος, είναι η περιμετρική του χωριού ζώνη πρασίνου, αλλά και πόσο πράσινη, επιφάνεια γής, αγκαλιάζει η ματιά μας, απο οποιοδήποτε μέρος ατενίζουμε τον ορίζοντα. Επι πλέον, είδαμε την Τρανή Βρύση, Λιμνίτσα, Δημοκοίτη, Βρύση του Γιατρού, χωρίς τρεχούμενα νερά, αλλά καλαίσθητη (πλακοστρωμένη),
την βρύση στου ΣουληνάρΙ, αν και με ελαττωμένη εκκροή νερού.
Λόγω κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς, δεν μας επετράπη, πρός μεγάλη μας λύπη, να ανάβουμε τα καντήλια των κεκοιμημένων γονέων, αδελφών και φίλων, στο Νεκροταφείο.
Δεν είδαμε ιδιαίτερες πρωτοβουλίες του απελθόντος ΔΣ του Συνδέσμου, σε οποιοδήποτε σχεδόν επίπεδο, αλλά και αν προέκυψε νεο ΔΣ, προέκυψε, επειδή,
«ουκ ην άλλως γενέσθαι»,
αναμένουμε δε την συνέχεια της δράσης του.
Οσο για το «Σχολείο» και την προοπτική του, αφου εδαπανήθηκαν, οσα εδαπανήθηκαν και δεν ειδαμε έκθεση πεπραγμένων για δημόσιο έργο ή έργο που αφορά, πρώην δημόσιο Κτήριο, δηλαδή, περιουσιακό ακίνητο του Δημοσίου, ποιός θα μας ενημερώσει;
Τέλος, φρονώ, οτι η αλήθεια, πρέπει να ομολογείται, σε κάθε επίπεδο και για οποιοδήποτε θέμα, στους καιρούς δε που ζούμε, η ανάγκη
αυτή, λαμβάνει εξαιρετικά επιτακτικό χαρακτήρα, επειδή ταξιδεύουμε με το ίδιο καράβι.
Εν Γαλατσίω Αττικής, 27 Αυγούστου 2024
Αθανάσιος Κων. Γκούτης
(ΧΙΜ)
