Το ορεινό και γραφικό χωριό Σέρβου βρίσκεται στο κέντρο περίπου της Πελοποννήσου, κοντά στις κωμοπόλεις Δημητσάνα και Λαγκάδια, από τις οποίες απέχει 15 και 25 περίπου χιλιόμετρα αντίστοιχα. Για να το επισκεφθούμε ερχόμενοι από Αθήνα, μετά τη σήραγγα του Αρτεμισίου και τα διόδια Νεστάνης, ακολουθούμε το δρόμο προς Βυτίνα-Λαγκάδια-Ολυμπία. Δέκα περίπου χιλιόμετρα μετά τη Βυτίνα, στη διασταύρωση του συνοικισμού "Καρκαλού", ακολουθούμε το δρόμο προς Δημητσάνα. Στα 4 χιλιόμετρα συναντάμε ένα μικρό γεφύρι (Γιοφύρι Σαρά), στο Λούσιο ποταμό. Ο ποταμός οφείλει το όνομα του στη μυθολογία που αναφέρει ότι σε αυτόν η Αγνώ και η Τουθόα (κατ΄άλλους η Αγνώ, η Θησόα και η Νέδα) έλουσαν τον νεογέννητο Δία.
Αμέσως μετά το γεφύρι ο δρόμος διχάζεται και αριστερά οδηγεί προς Δημητσάνα, ενώ δεξιά προς Σέρβου, που απέχει 11 χιλιόμετρα και χρειαζόμαστε 20-30 λεπτά να τον διανύσουμε. Ο δρόμος είναι αρκετά φαρδύς, ασφαλτοστρωμένος και η διαδρομή γραφική και ευχάριστη, μέσα από μεγάλη ποικιλία δέντρων. Στα 2 περίπου χιλιόμετρα συναντάμε τον καταπράσινο οικισμό "Μαλάσοβα", που τώρα έχει μετονομαστεί σε "Άγιο Αθανάσιο". Στα επόμενα 2,5-3 χιλιόμετρα συναντάμε το γνωστό στους πατριώτες "Σωρό της Γριάς".
 |
| Τύμβος και " Σωρός της Γριάς" |
Εκεί στις 10 Μαϊουτου 1826 το Σώμα των Σερβαίων αγωνιστών, υπό τον Φώτη Δάρα και τον Πλαπούτα, έδωσε μάχη με 1000 περίπου Αιγύπτιους του Ιμπραήμ και τους έτρεψε σε φυγή. Σε ανάμνηση του γεγονότος αυτού, ο Σύνδεσμος Σερβαίων ανήγειρε το 2000 Τύμβο και διοργάνωσε, σε συνεργασία με τον δήμο Ηραίας, μεγάλη πολιτιστική εκδήλωση.
Δίπλα στον Τύμβο υπάρχει μεγάλος σωρός από πέτρες, στον οποίο οφείλεται και το όνομα της περιοχής. Σύμφωνα με την παράδοση ο σωρός αυτός σχηματίστηκε από τους διαβάτες που πετούσαν πέτρες σε "ανάθεμα της γριάς", γιατί έγινε αιτία μεγάλης θεομηνίας, από την οποία έχασε και η ίδια εκεί τη ζωή της μαζί με τα αρνοκάτσικα της. Γυρνώντας από τα χειμαδιά και ενθουσιασμένη από την Άνοιξη που έμπαινε, αναφώνησε "στην πομπή σου Μάρτη μου (ή πριτς Μάρτη μου), εγώ τα αρνοκατσικά μου τα έβγαλα". Ο Μάρτης όμως που είχε ακόμη μια ημέρα για να βγεί, ευμετάβλητος όπως είναι, θύμωσε και προκάλεσε μεγάλη βροχή και χαλάζι για να τιμωρήσει την προπέτεια της γριάς. Η γριά έντρομη χώθηκε κάτω από το λεβέτι της, αυτό όμως δεν την γλύτωσε από τον τραγικό θάνατο.
Από το σημείο του Τύμβου βλέπουμε το μεγαλόπρεπο βουνό "Αρτοζήνος" με υψόμετρο 1365 μέτρα. Ο Αρτοζήνος, όπως και ο Λούσιος, οφείλει το όνομα του στον Δία, που σύμφωνα με την παράδοση, προμηθευόταν το ψωμί του από το βουνό αυτό (άρτος Ζηνός). Στην απέναντι πλευρά φαίνοται πανοραμικά τα γραφικά και όμορφα Λαγκάδια.
Λίγα λεπτά μετά το σωρό της Γριάς ξαγναντίζουμε στο χωριό, που προβάλει εντυπωσιακά, μέσα σε καταπράσινο φυσικό περιβάλλον, χτισμένο στην ανατολική πλαγιά του βουνού "Παλαιόκαστρο", που έχει υψόμετρο 1286 μέτρα. Στη μέση της διαδρομής συναντάμε τη γνωστή στους πατριώτες "Βρύση του γιατρού" και 500 περίπου μέτρα πριν φτάσουμε στο χωριό συναντάμε το "Σουλινάρι", φυσική πηγή με δροσερό γάργαρο νερό και πολλά πλατάνια. Εκεί υπάρχει διασταύρωση του δρόμου προς τα χωριά Λυκούρεση, Ψάρι, Παλούμπα με κατάληξη τα Λουτρά Ηραίας.
 |
| Αγία Παρασκευή και Τρανή Βρύση. |
Στη συνέχεια και αριστερά, κάτω από το δρόμο, βλέπουμε το εκκλησάκι του "Αγιάννη", ενώ μπροστά μας και δεξιά προβάλει εντυπωσιακά η πετρόχτιστη "Τρανηβρύση" με το ναό της "Αγίας Παρασκευής" (χτίστηκαν περί το τέλος της δεκαετίας του 1870, στη θέση παλαιότερου ναού, πιθανότατα του 13ου-14ου αιώνα). Πριν την είσοδο του ναού, στον μανδρότοιχο, υπάρχει εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα, με την επιγραφή "Του παπά το λιθάρι", σε ανάμνηση ιστορικού γεγονότος που αναφέρεται πως συνέβη στην περιοχή με τον Τούρκο Αγά, την εποχή της Τουρκοκρατίας.
Μπαίνοντας στο χωριό και προχωρώντας στον κεντρικό δρόμο, συναντάμε σε λίγα μέτρα την πρώτη πλατεία, ενώ δεξιά και ψηλά πάνω, στην άκρη των σπιτιών, δίπλα στο βράχο, προβάλλει εντυπωσιακά η ιστορική πετρόχτιστη εκκλησία της "Ζωοδόχου Πηγής", με τον σπάνιου ρυθμού οκτάγωνο τρούλο της.
 |
| Ζωοδόχος Πηγή |
Ο ναός αυτός, που έχει ανακηρυχθεί διατηρητέος από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, χτίστηκε το 1872 από τον Δημήτριο Φ. Δάρα, στην ίδια θέση που ο παππούς του είχε φτιάξει τον πρώτο μικρό ναό, την εποχή της Τουρκοκρατίας. Στη συνέχεια της διαδρομής και ανάμεσα στα όμορφα, εντυπωσιακά, παραδοσιακά,πετρόχτιστα σπίτια και στις δύο πλευρές του δρόμου, φτάνουμε στην κεντρική πλατεία του χωριού (έγινε το 1951, μαζί με το δρόμο από το Σαρrά), όπου υπάρχουν τρία καταστήματα και το παλιό κοινοτικό γραφείο.
 |
| Η Κοίμηση της Θεοτόκου. |
Από εκεί προβάλει ο περίβλεπτος, επίσης πετρόχτιστος ναός της "Κοίμησης της Θεοτόκου", με το εντυπωσικό του καμπαναριό. Ο ναός είναι χτισμένος στη θέση παλαιάς μικρής εκκλησίας, στη "Ράχη", που είναι το κέντρο του χωριού (υψόμετρο 1060 μέτρα). Οι εργασίες άρχισαν το Πάσχα του 1930 και τα εγκαίνια έγιναν την 22α Ιουνίου 1964. Ο ναός, έργο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας, είναι δημιούργημα όλων των Σερβαίων με συντονιστή το Σύνδεσμο, που φέρει και το όνομα του: "Σύνδεσμος Σερβαίων Η Κοίμηση της Θεοτόκου". Πρόσφατα συμπληρώθηκε με πρόναο καθώς και με πρόσθετη αγιογράφηση, εργασίες που έγιναν από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο.
 |
| Το Ηρώο του χωριού στη "Ράχη". |
Από τη δυτική πλευρά της πλατείας υπάρχει το μαρμάρινο Ηρώο του χωριού, με την επιγραφή "Οι θνητοί τοις αθανάτοις το γόνυ κλίνουσι". Έγινε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 από το Σύνδεσμο σε συνεργασία με την Κοινότητα.
Από τη Ράχη περιμετρικά φαίνεται όλο το χωριό. Πιό μακριά η θέα είναι εντυπωσιακή προς όλα τα σημεία του ορίζοντα. Ανατολικά βλέπουμε το λοφίσκο "Τσιούμπι" με το εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου στην κορυφή, στη συνέχεια τη "μακριά Ράχη" (Λιμιμής) και στο βάθος σε απόσταση περίπου 7 χιλιομέτρων τον Αρτοζήνο.
Δεξιότερα στον ορίζοντα το Χαλασμένο βουνό και στην πλαγιά των βουνών αυτών το χωριό Λυκούρεσι και δεξιότερα το Ψάρι. Στο βάθος είναι η Ανδρίτσαινα, το Λύκαιο όρος και τα βουνά της Μίνθης. Δυτικά της Ράχης βλέπουμε το κοιμητήριο "Μπουλούτσου", στο βάθος το Σαρακιναίκο βουνό και πίσω από αυτό το βλέμμα ξανοίγεται στον κάμπο της Ολυμπίας και φθάνει μέχρι το Κατάκωλο και το Ιόνιο Πέλαγος. Τις ξάστερες ημέρες, όταν οι ατμοσφαιρικές συνθήκες το επιτρέπουν, φαίνονται τα βουνά της Ζακύνθου. Προς τη βόρεια πλευρά του χωριού ορθώνεται το κατάφυτο βουνό Παλαιόκαστρο, στην κορυφή του οποίου υπάρχουν κάποια ερείπια παλιού κάστρου, πιθανότατα μυκηναϊκής εποχής (περί το 1200 π.χ.). Σε ένα μικρό υψίπεδο αυτού του βουνού φαίνεται πως εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι κάτοικοι του Σέρβου, που στη συνέχεια επεκτάθηκαν σταδιακά νοτιοανατολικά, μέχρι το σημείο που βρίσκεται σήμερα το χωριό. Ανατολικά του Παλαιόκαστρου είναι το "Σερβόβουνο" (υψ. 1326 μέτρα), από το οποίο χωρίζεται με το διάσελο η "Λεσιά". 
Από τη Λεσιά περνάει το μονοπάτι για τα Λαγκάδια. Δεκάδες παιδιά του χωριού μας -και οι γονείς τους- περπατούσαν αυτό το δρόμο συχνότατα (κυρίως τα Σαββατοκύριακα) από και προς το Γυμνάσιο Λαγκαδίων. Ο κεντρικός δρόμος του χωριού συνεχίζεται δυτικά και αφού περάσει από το κοιμητήριο, την περιοχή της "Γαϊδουροκυλίστρας" και το εξωκκλήσι του "Αγίου Νεκταρίου, διασταυρώνεται με το ρέμα "Μηλιάνθη" που χωρίζει το Παλαιόκαστρο από το βουνό "Φραζινέτα", η κορυφή του οποίου έχει υψόμετρο 1249 μέτρα. Στη συνέχεια διασχίζει την πλαγιά της "Μπρίνιας" και φτάνει στον καταπράσινο συνοικισμό "Αράπηδες" (απόσταση από του Σέρβου περίπου 4 χιλιομέτρων). Ο δρόμος με εξαιρετική θέα σε βουνά και λαγκάδια είναι χωματόδρομος, βατός όμως σε αυτοκίνητα.
 |
| Αράπηδες |
Από τους Αράπηδες μπορεί κανείς να πάει προς το Σταυροδρόμι, όπου υπάρχει διασταύρωση με το δρόμο προς Ολυμπία ή προς Λυσσαρέα και από εκεί προς τα υπόλοιπα χωριά της Ηραίας. Στο συνοικισμό στήθηκε με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Σερβαίων και σε συνεργασία με τις Τοπικές Αρχές τον Αύγουστο του 2005 το μνημείο των κλεφταρματολών Δήμου και Μακρυγιάννη, που έμεναν και δρούσαν στην περιοχή αυτή προεπαναστατικά. Στο μνημείο τοποθετήθηκε και μαρμάρινη αναμνηστική πλάκα με τα ονόματα των 5 Αραπαίων πεσόντων του περασμένου αιώνα.
Γενική άποψη του xωριού, πληθυσμός και ασχολίες κατοίκων.
Το χωριό περιλαμβάνει πάνω από 200 σπίτια, σε μια έκταση περίπου 220 στρεμμάτων. Τέμνεται από τρεις μεγάλους δρόμους, οι οποίοι είναι σχεδόν παράλληλοι µε τις υψομετρικές καμπύλες του Παλαιόκαστρου. Στο εσωτερικό υπάρχουν πολλά δρομάκια που συνδέουν τους 3 κεντρικούς δρόμους και διαμορφώνουν έτσι τον οδικό χάρτη και τις διάφορες γειτονιές, που προσδιορίζονται συνήθως από το επώνυμο της οικογένειας που έχει τα περισσότερα σπίτια (Μαραγκαίικα, Λιατσαίικα, Κωνστανταίικα, Νταραίικα, Δηµαίικα, Σχιζαίικα, Βεργαίικα, Τρουπαίικα κλπ ). Επίσης προσδιορίζονται από τις εκκλησιές και τα σχολεία (Πάνω εκκλησιά, Αγιάννης, Κάτω σχολείο κλπ), από το όνοµα της βρύσης που υπάρχει κοντά (Δηµοκοίτης, Λεύκος, Τρανηβρύση κλπ), ή τέλος από το τοπωνύμιο της περιοχής (Ράχη, Αγορά, Ζαχαρού, Ακόνι, Ραχούλα κλπ). Στην κορυφογραμμή, στον ορίζοντα, αριστερά φαίνεται ο Αρτοζήνος και δεξιότερα το Χαλασμένο βουνό. Στο χωριό ανήκει και ο ακατοίκητος σήμερα συνοικισμός "Σφυρίδα", με τα ερειπωμένα εξωκκλήσια του Αγίου Γεωργίου και Αγίου Σπυρίδωνα.
Εξωκκλήσια: Εκτός από τις δύο εκκλησίες μέσα στο χωριό, υπάρχουν και 7 εξωκκλήσια περιμετρικά (Αγιολιάς, Αγιαντριάς, Άγιος Νεκτάριος, Αγία Παρασκευή, Άγιος Αθανάσιος, Αγιάννης και Άγιοι Θεόδωροι) και αρκετά ακόμη, (τα περισσότερα ερειπωμένα), σε μακρύτερες αποστάσεις.
 |
| Βρύση Δημοκοίτης |
Βρύσες: Στη βορειοδυτική άκρη του χωριού υπάρχει η βρύση"Δημοκοίτης", με μεγάλη πέτρινη κορύτα. Στην ανατολική έξοδο του χωριού είναι η "Τρανηβρύση", στη συνέχεια το "Σουλινάρι", "του γιατρού η βρύση" και τέλος η "Κοκκινόβρυση", από την οποία υδρεύεται το μισό περίπου χωριό. Κάποιες μικρότερες βρύσες υπάρχουν ακόμη μέσα και έξω από το χωριό, ενώ ο "Λεύκος", παραδοσιακή βρύση στα δυτικά όρια του χωριού, που υδρευόταν το 1/4 τουλάχιστον των κατοίκων, εξαφανίσθηκε με τις εργασίες διάνοιξης δρόμου προς το κάτω χωριό.
Μετανάστευση: Τις πρώτες 2 δεκαετίες του περασμένου αιώνα 20 περίπου πατριώτες μετανάστευσαν για την Αμερική, αρκετοί από τους οποίους επέστρεψαν μετά από αρκετά χρόνια στο χωριό. Από τη δεκαετία του 1960 ο πληθυσμός άρχισε βαθμιαία να μειώνεται με μετανάστευση των πατριωτών κυρίως στην Αθήνα, αλλά και σε χώρες του εξωτερικού όπως Αμερική, Αυστραλία και Γερμανία. Περί τα μέσα του περασμένου αιώνα οι κάτοικοι του χωριού πλησίαζαν τους χίλιους (στην απογραφή του 1940 ήσαν 1080) και οι μαθητές του δημοτικού σχολείου ξεπερνούσαν τους διακόσιους.
Το χωριό σήμερα: Στις μέρες μας υπάρχουν λίγοι μόνιμοι κάτοικοι (το χειμώνα του 2009 μετρήθηκαν 28 μόνιμοι κάτοικοι), πολλοί όμως τη θερινή περίοδο, που επιλέγουν να περάσουν τις διακοπές τους στο τόπο της καταγωγής τους. Τα περισσότερα σπίτια έχουν ανακαινισθεί και σχεδόν κάθε χρόνο χτίζονται καινούρια. Στο χωριό υπάρχει σήμερα ένα παντοπωλείο και ένα καφενείο-ταβέρνα που είναι ανοιχτά όλο το χρόνο και μπορεί άνετα κάποιος να εξυπηρετηθεί, ενώ την θερινή περίοδο υπάρχουν άλλα δύο. Δυστυχώς δεν υπάρχουν ακόμη καταλύματα. Τα ποιό κοντινά είναι στη Δημητσάνα και στα Λαγκάδια. Στα αξιοθέατα του χωριού περιλαμβάνεται και το λαογραφικό μουσείο "ΖΑΧΑΡΟΥ", το οποίο δημιούργησε ο πατριώτης Γεώργιος Κατσιάπης σε ιδιόκτητο χώρο. Ακόμη υπάρχει στο χωριό αγροτικό ιατρείο και μόνιμα παπάς. Σχολείο δεν λειτουργεί από 20ετίας και τα 4 παιδιά του χωριού πηγαίνουν στο σχολείο της Δημητσάνας. 
Κύριες Ασχολίες των κατοίκων: Οι περισσότεροι άντρες του χωριού, εκτός από αγροτικές και κτηνοτροφικές δουλειές ασχολήθηκαν στο αρελθόν και διέπρεψαν στη μαστορική τέχνη (χτίστες), κυρίως από τις αρχές του περασμένου αιώνα. Συμμετείχαν σε κατασκευές, κτιρίων, γεφυριών, οχυρωματικών έργων κλπ, σε διάφορα μέρη της χώρας, που προκαλούν σήμερα τον θαυμασµό, ως έργα αρχιτεκτονικής αξίας. Μικρά τοπικά δείγματα είναι αρκετά πετρόχτιστα σπίτια στο χωριό, οι εκκλησίες μας καθώς και το Γυμνάσιο Δημητσάνας, στην κατασκευή του οποίου δούλεψαν αρκετοί Σερβαίοι μαστόροι. Τα τελευταία πενήντα περίπου χρόνια η πρόοδος των πατριωτών ήταν εντυπωσιακή σε όλους τους τομείς. Πάρα πολλοί επιστήμονες (μόνο οι γιατροί, µε γαμπρούς και νύφες, ξεπερνούν τους 100) διέπρεψαν και κατέχουν σήμερα σημαντικές θέσεις, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο Εξωτερικό.
Προέλευση του ονόματος "Σέρβου".
Σχετικά με την προέλευση του ονόματος "Σέρβου" υπάρχουν τρεις εκδοχές:
*Ο πατριώτης δάσκαλος Β. Δάρας στο βιβλίο του "Ιστορικά του Σέρβου Γορτυνίας" (Αθήνα 1988) γράφει: "Η πρώτη εντύπωση που σχηματίζει κανείς στο άκουσμα της λέξης Σέρβου είναι ότι το χωριό πήρε το όνομα από κάποιον που ήρθε από τη Σερβία ή τους Σέρβους που έφτασαν εδώ. Τούτο όμως είναι πλάνη και αλλού πρέπει να αναζητήσουμε την αλήθεια". Και συνεχίζει: "Όπως αναφέρει στα Γορτυνιακά ο Γ. Μαύρος, στις καταστάσεις του Ενετικού Στρατού (1409) που υπήρχαν Έλληνες μισθοφόροι, μνημονεύονται 11 στρατιώτες με το όνομα Σέρβας ή Σέρβος με πρώτο το όνομα ANDREA SERVA. ...Ευλόγως οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι το σημερινό Σέρβου πήρε το όνομα από τον πρώτο του κάτοικο που λεγόταν Σέρβος. ...Όμως εκφράζουμε την ευχή να βγει κάποιος νεότερος μελετητής να ερευνήσει βαθύτερα το όνομα για περισσότερη αλήθεια".
*Ο πατριώτης ιστοριοδίφης Ν. Παπαγεωργίου αναφέρει σχετικά στην ιστοσελίδα του Δήμου Ηραίας: "Η ονομασία του χωριού οφείλεται στην πρώτη εποίκηση στην περιοχή ενός Σέρβου τσοπάνου. Το χωριό Σέρβου εμφανίζεται για πρώτη φορά κατά την απογραφή του 1461. Εκατοικείτο όμως και προ του 1440, διότι σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες, την εποχή εκείνη ο οικισμός Λατζέϊκα κοντά στο χωριό Λάλα της Αχαΐας εκατοικείτο από Σερβαίους κτηνοτρόφους"
*Ο πατριώτης Χ. ΑΘ. Μαραγκός (Υποστράτηγος ε.α.) που ασχολήθηκε συστηματικά και σε βάθος με τα θέματα ιστορίας του χωριού, διατύπωσε την άποψη πως το όνομα του χωριού μας έχει αρχαιοελληνική προέλευση. Υποστήριξε δηλαδή πως η προέλευσή του ονόματος Σέρβου είναι από την αρχαία ελληνική λέξη "ερύω" που σημαίνει "φυλάω, παρατηρώ, ...κάστρο," και ταιριάζει απόλυτα με τη θέση του χωριού που είναι πραγματικά ένα παρατηρητήριο, με το Μυκηναϊκού τύπου κάστρο στην περιοχή Παλαιόκαστρο. Εξηγεί ο κ. Μαραγκός πως όταν οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την Ελλάδα τον 2ο αιώνα π.χ. και καθιερώθηκε η λατινική γραφή το όνομα μεταγλωττίστηκε κατά γράμμα από Ερύω σε Servo. (το δίγαμμα F σε S, το ε σε e, το ρ σε r, το υ σε v και το ο σε o). Όταν τον 7ο αιώνα μ.χ. καθιερώθηκε πάλι η ελληνική γλώσσα το Servo εξελληνίστηκε σε Σέρβο και στη γενική Σέρβου και έκτοτε παρέμεινε έτσι μέχρι σήμερα.
Ιστορικά Στοιχεία.
Το Παλαιόκαστρο φαίνεται πως διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο για πάνω από 3.000 περίπου χρόνια που πιθανολογείται η ιστορία του, είτε ως μεθόριος του κράτους των Ορχομενίων, των Μεγαλοπολιτών και Βυζαντινών, είτε ως αμυντικό προπύργιο εναντίον διαφόρων επιδρομέων, όπως ήσαν οι Γότθοι, οι Σλάβοι, οι Φράγκοι και διάφοροι άλλοι. Δυτικά του κάστρου οι δύο αντηρίδες που κατέρχονται, µε αποκλίνουσες κατευθύνσεις, περιβάλλουν τον γύρω χώρο, όπου φαίνεται πως υπήρχε η αρχαία πόλη.
 |
| Ψηφιδωτό 4ου μ.Χ. αιώνα. |
Τα αρχαιολογικής αξίας επιφανειακά ευρήματα της περιοχής (μάρμαρα και ψηφιδωτά) υποδηλώνουν εκ πρώτης όψεως την ύπαρξη της πόλης, πιθανότατα από την προϊστορική εποχή. Μιας πόλης που άκμασε κατά την κλασική και παλαιοχριστιανική εποχή και της οποίας η ακμή φαίνεται πως συνεχίστηκε για πολλούς αιώνες αργότερα. Η παλαιοχριστιανική βασιλική, που υπήρχε στη θέση του σημερινού Αγιαντριά, ίσως να ήταν μεταξύ των παλαιότερων χριστιανικών ναών της Πελοποννήσου. Στη νοτιοδυτική προέκταση του Αγιαντριά βρίσκεται το βουνό Φραζινέτα (Φράγκοι+neta), όπου φαίνεται πως διεξήχθη στις περιοχές Μπρίνια (Πρινιά) και Έριζα η τελική φάση της μεγαλύτερης και σημαντικότερης μάχης μεταξύ Βυζαντινών και Φράγκων τον Αύγουστο του 1263 µ.Χ, γνωστής ως μάχης της Πρινίτσας, με νικητές τους Φράγκους. Η σχέση που είχε η περιοχή µας µε τον Βυζαντινό Μυστρά προκύπτει έµµεσα τόσο από τα ερείπια του παλαιού μοναστηριού, που πιθανότατα υπήρχε στο σημείο που είναι σήμερα το εκκλησάκι του Αγιαντριά, όσο και από τους Βυζαντινούς ναούς του Αγιάννη και Αγίου Κωνσταντίνου, στην περιοχή Ήθι. Επίσης µία άλλη απόδειξη είναι οι πέτρες που κοσμούν σήμερα το πάνω μέρος της εισόδου της εκκλησίας των Αγίων Θεοδώρων και οι οποίες προέρχονται από τον περικαλλή ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που κατεδαφίστηκε το Πάσχα του 1930, για να κτισθεί στη θέση του από τον Σύνδεσμο του χωριού η σημερινή Μητρόπολη.
Στους πρόποδες της ανατολικής πλευράς της Φραζινέτας, στις όχθες των χειµάρων, υπάρχουν διάφορες σπηλιές, κλεισμένες αριστοτεχνικά µε διαμορφωµένες εισόδους ασφαλείας.
 |
| Η Μπρίνια. |
Διαπιστώνει κανείς επάλληλους τοίχους από αμμοκονίαµα, πολλές ντουφεκήθρες (πολεµίστρες) και σε κάποια σηµεία υπολείµµατα αγωγών υδροδότησης. Ίσως δεν θα ήταν παρακινδυνευµένο να υποθέσουµε πως οι σπηλιές αυτές, εκτός από χώροι απόκρυψης και άμυνας, αποτέλεσαν και τα κρυφά σχολιά στα χρόνια της σκλαβιάς. Φαίνεται πως υπήρξαν οι χώροι που προετοίμασαν τους κατοίκους του χωριού, τους ιερείς, τους φιλικούς, τους οπλαρχηγούς και αγωνιστές, ώστε πρώτοι αυτοί μαζί µε τους Λιοδωρίτες να υψώσουν την σημαία της Επανάστασης στις 21 Μαρτίου του 1821, στο χωριό Μπέτσι, στο αλώνι του Καληντέρι. Οι Σερβαίοι ήσαν μπροστάρηδες σε πάρα πολλές μάχες του Αγώνα. (Τον περασμένο αιώνα είχαμε 47 πεσόντες). Η μάχη που έδωσαν τον Μάιο του 1926 στο διάσελο κοντά στης Γριάς το σωρό, ήταν µία από τις σημαντικότερες μάχες, αν ληφθεί υπ' όψη ότι η μόνη πόλη που κατείχε τότε η Κυβέρνηση ήταν το Ναύπλιο.
Το μέλλον του χωριού.
 |
 |
| Το υπό κατασκευή Πολιτιστικό Κέντρο του χωριού. Στην πάνω φωτογραφία φαίνεται το περίπτερο και στην κάτω η νότια πλευρά του κτιρίου, χτισμένα με παραδοσιακή πελεκιτή πέτρα. |
Στα παραπάνω να συνυπολογίσει κανείς και τον προγραμματισμένο να γίνει ξενώνα "ΑΡΤΟΖΗΝΟΣ", με μετατροπή του παλιού μας δημοτικού σχολείου. Τίποτα δεν αποκλείει και τη δημιουργία στο μέλλον άλλων ξενώνων, τόσο προς την πλευρά του "Σουλινάρι" όσο και προς την πλευρά της "Γαϊδουρικυλίστρας", όταν γίνουν ευρύτερα γνωστές οι ομορφιές, οι χάρες και τα πολλά πλεονεκτήματα του ορεινού μας χωριού. Έτσι θα υπάρχει και η δυνατότητα φιλοξενίας σε επισκέπτες που θα ήθελαν να περάσουν λίγες ημέρες εκεί. Η διαπλάτυνση που έγινε πρόσφατα στον κεντρικό δρόμο, από το Σουλινάρι μέχρι το χωριό, με "μαστορικό" χτίσιμο πέτρινης μάντρας, έδωσε ξεχωριστή ομορφιά στην είσοδο του χωριού, πέρα από τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων. Επίσης το Πολιτιστικό Κέντρο που φτιάχνει ο Σύνδεσμος στο χωριό και η μεγάλη πλέον πλατεία που διαμορφώθηκε στον προαύλιο χώρο της Κοίμησης της Θεοτόκου, θα δώσουν τη δυνατότητα όχι μόνο οργάνωσης ποικίλων εκδηλώσεων στο χωριό, αλλά και εξυπηρέτησης πολλών πατριωτών, σε κοινωνικές και άλλες εκδηλώσεις. Πρόκειται για σημαντικά έργα που αναμφισβήτητα θα δώσουν πνοή στον τόπο μας. Τέλος η επιχειρούμενη, με πρωτοβουλία του Δήμου Ηραίας και συμμετοχή μεταξύ άλλων και του Συνδέσμου Σερβαίων, αξιοποίηση του φαραγγιού της Γκούρας, αν τελικά ευοδωθεί, θα τονώσει τόσο το δικό μας χωριό, όσο και τα άλλα χωριά της περιοχής.
 |
| Αεροφωτογραφία του Σέρβου το 2001 |
Περισσότερα για το χωριό Σέρβου:
