Μαρίνα Διαμαντοπούλου-Τρουπή
Στο χωριό μας Σέρβου υπάρχει ένας ανεκτίμητος θησαυρός, χάρις στον πατριώτη κ. Γιώργο Κατσιάπη. Η ιδιωτική συλλογή αντικειμένων λαογραφικού χαρακτήρα που διατηρεί, το Λαογραφικό Μουσείο «Η ΖΑΧΑΡΟΥ» όπως ο ίδιος το ονομάζει, αποτελεί εστία πολιτισμού για του Σέρβου. Πιστεύω ότι μόνο ένας άνθρωπος ευαίσθητος σε θέματα πολιτισμού, που διαθέτει υψηλή αισθητική και πολύ μεράκι, ευγενικός και καλλιεργημένος θα μπορούσε να πραγματοποιήσει τη συλλογή και τη συντήρηση των αντικειμένων αυτών, που είναι η πρόσφατη ιστορία της κοινωνικής και επαγγελματικής ζωής των Σερβαίων.
Μπορεί να δει κανείς και να θαυμάσει στο μουσείο:
*τον αργαλειό με τα εξαρτήματα του όπως το χτένι, το αντί, τα μυτάρια, τα εργαλεία επεξεργασίας του μαλλιού όπως τα λανάρια, τη ρόκα, την ανέμη, το αδράχτι.
*το αλέτρι και τα εξαρτήματα του όπως το σταβάρι, το υνί, την αλετροπόδα, τις λαιμαριές καθώς και το δρεπάνι για το θερισμό.
*τα εργαλεία του ξυλουργού όπως το τσεκούρι, τη κόσα, το πριόνι.
*τα αντικείμενα του μπακάλικου όπως τη παλάντζα και το σατέρι.
*τα κουζινικά όπως το τέντζερη, το τσουκάλι, το σαγάνι, το χαλκωματένιο ταβά, τη τέσα, το σκαφίδι και άλλα πολλά.
*Με συγκίνηση αντικρίζουμε το μπεσίκι που κοίμιζαν τα μωρά και τη νάκα που τη χρησιμοποιούσαν για τη μεταφορά τους.
Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στον κ. Γ. Κατσιάπη καθώς και στους δωρητές των αντικειμένων που τα εμπιστεύτηκαν σε εκείνον. Πρέπει να είναι σίγουροι ότι έπραξαν το καλύτερο και ότι τα οφέλη από τη συγκέντρωση και την έκθεση αυτών των αντικειμένων διαχέονται στη τοπική κοινωνία και τα εισπράττουν όλα τα μέλη της.
Τέτοιου είδους μουσεία υπάρχουν σε πολλές επαρχιακές πόλεις και χωριά όλης της Ελλάδας και θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς τι παραπάνω θα προσθέσει και η συλλογή του δικού μας πατριώτη. Η απάντηση είναι απλή. Οι νέες γενιές που θα επισκεφτούν και θα περιεργαστούν τα εκθέματα θα ξέρουν ότι τα συγκεκριμένα αντικείμενα είναι των δικών τους προγόνων, των παππούδων και των γιαγιάδων τους. Το αλέτρι και το δρεπάνι είναι ποτισμένα από τον ιδρώτα του γεωργού, ο αργαλειός μεταφέρει το τραγούδι και τους αναστεναγμούς της κόρης που ύφαινε, το μπεσίκι θυμίζει τα νανουρίσματα της μάνας, η ρόκα ηχεί τις κουβέντες των γυναικών στο σεργιάνι.
Αυτά τα αντικείμενα και εργαλεία χρησιμοποιήθηκαν από τον άνθρωπο για αρκετούς αιώνες και μόλις πριν τριάντα χρόνια περίπου παροπλίστηκαν και αποτελούν πλέον μουσειακό είδος. Πρώτα η βιομηχανική επανάσταση που άργησε βέβαια να επικρατήσει στη περιοχή μας, αλλά κυρίως η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια ανέτρεψαν όλη την κοινωνικοοικονομική δομή της κοινωνίας μας και έτσι καινούργια πράγματα τέθηκαν στην υπηρεσία του σύγχρονου ανθρώπου. Κι όμως, πέρσι διάβασα σε περιοδικό ότι ακόμα χρησιμοποιούν το αλέτρι για όργωμα των χωραφιών στην ενδοχώρα κάποιου νησιού της άγονης γραμμής του Αιγαίου όπου δεν υπάρχει οδικό δίκτυο, πρόσφατα δε ίδια εικόνα παρακολούθησα σε ντοκιμαντέρ που μετέδωσε η τηλεόραση από τη περιοχή των Άνδεων στη Νότια Αμερική.
Θεωρώ ότι ο κ. Γ. Κατσιάπης τη κατάλληλη εποχή, δηλαδή λίγο πριν εξαφανιστούν, έβαλε το μεράκι του και διέθεσε το χρόνο του ούτως ώστε να συλλέξει τα εκθέματα που στολίζουν τώρα το μουσείο του γιατί σήμερα και να ήθελε κανείς θα ήταν δύσκολο έως αδύνατο να πράξει το ίδιο. Η ύπαρξη του μουσείου είναι μια υποχρέωση τιμής στους προγόνους μας, είναι ο συνδετικός κρίκος με τις προηγούμενες γενιές, είναι η σύνδεση με τις ρίζες μας, είναι ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ.
Το Πολιτιστικό Κέντρο του χωριού, μαζί με αυτό το "μουσείο-ιδιωτική συλλογή" θα αποτελέσουν στο μέλλον σημαντικά σημεία αναφοράς πολιτισμού για του Σέρβου. Πιστεύω ότι, σε συνεργασία με το συλλέκτη -αν και ο ίδιος το επιθυμεί- πρέπει ο Σύνδεσμος Σερβαίων να αναλάβει σοβαρή πρωτοβουλία ανάδειξης του μουσείου.
Η λέξη μεράκι, είναι μια λαϊκή λέξη που έχει τούρκικη προέλευση, αποδίδει όμως τόσο σωστά το νόημα που θέλουμε να δώσουμε όταν τη χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε το πάθος, τη κλίση και τη καλαισθησία του ανθρώπου για τα όμορφα πράγματα. Ο κ. Γ.Κατσιάπης λοιπόν είναι ένας μερακλής, που προσφέρει κάτι εξαιρετικό στις επόμενες γενιές των Σερβαίων. Αυτό ήθελα να τονίσω σ' αυτό το κείμενο -πράγμα που θα φανεί στο μέλλον ακόμα καλύτερα- και να παρακινήσω και άλλους πατριώτες να προσφέρουν ότι έχουν παλιό στην παραπάνω συλλογή, ώστε να εμπλουτισθεί όσο γίνεται περισσότερο.
