Γεώργιος Δ. Βέργος.
Από χρόνια είχα σκεφθεί να καταγράψω τα σπίτια του χωριού μας, μιας και γνωρίζω καλά το χωριό, αφού έζησα εκεί μέχρι τα 29 μου χρόνια και στη συνέχεια είμαι τακτικός επισκέπτης μέχρι τώρα που πλησιάζω τα 80. Επί πλέον παρακολουθώ σε γενικές γραμμές τα όσα συμβαίνουν στον τόπο μας είτε ως μέλος των διοικήσεων του Συνδέσμου (υπήρξα μέλος ΔΣ για περισσότερα από 10 χρόνια και είμαι και σήμερα), είτε ως απλός Σερβαίος.
Μελλοντικά θα προσπαθήσω να καταγράψω και τα σπίτια του Οικισμού Αράπηδες, με τη βοήθειά των Αραπαίων καθώς και τα σπίτια που υπήρχαν στην ακατοίκητη σήμερα Σφυρίδα.
Η περιγραφή αφορά σε κτίρια. Σε λίγα σπίτια που είμαι βέβαιος πως υπάρχουν ξεχωριστές ιδιοκτησίες το αναφέρω. Στα άλλα αναφέρω «κληρονόμους», άσχετα πιοί επισκέπτονται το συγκεκριμένο σπίτι και πόσο συχνά.
Για πρακτικούς λόγους, η περιγραφή θα γίνει σε τρία άρθρα που θα συνδεθούν μεταξύ τους, ώστε να μπορεί κάποιος να βρει άμεσα οποιοδήποτε σπίτι του χωριού.
Η πρώτη περιγραφή θα περιλάβει όλα τα σπίτια -από το σουλινάρι μέχρι το νεκροταφείο-, που μια τους τουλάχιστον πλευρά βλέπει στον κεντρικό δρόμο, άσχετα που βρίσκεται η είσοδος. Η δεύτερη περιγραφή θα περιλαμβάνει τα σπίτια κάτω από τον κεντρικό δρόμο και η τρίτη εκείνα πάνω από το δρόμο.
Το σύνολο των κτιρίων είναι περί τα 220 (κάποιο μπορεί να …ξέφυγε). Σε 20 από αυτά υπολογίζω να υπάρχουν 2 ή περισσότερες ιδιοκτησίες. Σύνολο δηλαδή ιδιοκτησιών περί τις 240-250. Στα κτίρια περιλαμβάνονται και οι 5 εκκλησίες που βρίσκονται στα όρια του χωριού (Ζωοδόχος Πηγή, Κοίμησης Θεοτόκου, Αγιάννης, Αγία Παρασκευή και Άγιοι Θεόδοροι), το Κοινοτικό Γραφείο, το Πολιτιστικό Κέντρο το Σχολείο και το Ιατρείο.
Πλέον των κτιρίων αυτών υπάρχουν και περί τα 10 σπίτια χαλάσματα ή μισοερειπομένα.
Τα 4 εξωκκλήσια κοντά στο χωριό (Άγιος Ανδρέας, Προφήτης Ηλίας, Άγιος Νεκτάριος και Άγιος Αθανάσιος) δεν τα συμπεριέλαβα στον υπολογισμό μου, ούτε και εκείνα που βρίσκονται σε μεγαλύτερες αποστάσεις.
Ενδιαφέρον επίσης θα ήταν να βρούμε πια ήταν τα πρώτα σπίτια του χωριού, π.χ. πρίν το 1850. Όποιος έχει συγκεκριμμένα στοιχεία ας τα δώσει στο Σύνδεσμο να τα λάβουμε υπόψη.
Περιγραφή σπιτιών στον κεντρικό δρόμο από Σουλινάρι μέχρι το Νεκροταφείο.
Το πρώτο σπίτι δεξιά, είναι το νεόκτιστο του Γιώργου Ν. Κωνσταντόπουλου και το επόμενο αριστερά είναι των κληρονόμων Γεωργίου Ν. Μπόρα.
Στη συνέχεια και κάτω από το δρόμο αριστερά είναι η Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη (χτισμένη επί Τουρκοκρατίας), και επί του δρόμο το νεόκτιστο σπίτι του Στέλιου Γ Μπόρα.
Δεξιά συναντάμε την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, με την Τρανή-Βρύση και απέναντι το νεόκτιστο σπίτι των κληρονόμων Παναγή Κερμπεσιώτη (κατοικούν στη Ν. Υόρκη) και δίπλα του στην ίδια πλευρά το νεόκτιστο του Κώστα Γ. Τερζή.
Πρώτη διακλάδωση.
Εκεί ο δρόμος διχάζεται (είναι βατός σε αυτοκίνητα) προς τα δεξιά και οδηγεί προς το πάνω χωριό.
Μπαίνοντας στο κυρίως χωριό, το πρώτο σπίτι δεξιά είναι των κληρονόμων Στάθη Ρουσιά και αριστερά των κληρονόμων Μιχάλη Θ. Λιατσόπουλου. Πίσω από αυτό βρίσκεται το σπίτι των κληρονόμων Αποστόλη Κ. Στρίκου (ημιτελές).
Στη συνέχεια του κεντρικού δρόμου και αριστερά είναι το σπίτι των κληρονόμων Μαρίνη Στρίκου (μισοερειπωμένο) και του Παναγή Πέτρου Σχίζα. Εκεί υπάρχει η πρώτη διαστάυρωση για το κάτω χωριό (Κ1), που δεν διέρχεται αυτοκίνητο.
Σπίτια μεταξύ 1ης και 2ης διακλάδωσης για το κάτω χωριό.
Στη συνέχεια του κεντρικού δρόμου από τη δεξιά πλευρά και μετά το σπίτι των κληρονόμων Στ. Ρουσιά είναι στη σειρά τα σπίτια των κληρονόμων Π. Κατσιάπη, του Γιώργου Π. Κατσιάπη (νεόκτιστο), του δάσκαλου Γιάννη Κ. Ρουσιά (το έχει αγοράσει από τους κληρονόμους Θύμιου Ζαχαρόπουλου), των κληρονόμων Κ. Ρουσιά και μετά των κληρονόμων Νικολάου (Νικόλη) Γ. Δημόπουλου, όπου διαμένει ο γιος του Ιερέας Παπα-Κώστας. Πίσω από αυτό είναι των κληρονόμων του Ιερέα Ιωάννη Γ. Δημόπουλου. Μετά είναι το σπίτι του Μήτσου Π. Ρουσιά (ήταν πριν του Αγγελή Δ. Δημόπουλου και πουλήθηκε γύρω στα 1930). Το ισόγειο αυτού του σπιτιού ήταν μαγαζί (παντοπωλείο) και συνεχίζει να λειτουργεί τους καλοκαιρινούς μήνες. Το επόμενο σπίτι είναι του Ηλία Χρ. Βέργου (στο ισόγειο αυτού του σπιτιού είχε γίνει πρόχειρο χυτήριο το 1946 και έκαναν την καμπάνα της Εκκλησίας Ζ. Πηγής). Στη συνέχεια είναι το σπίτι των κληρονόμων Γιάννη Αθ. Μπόρα (ισόγειο και 1ος όροφος είναι του γιου του Τάσου και 2ος όροφος είναι του γιου του Ηλία). Στο ισόγειο ήταν επί πολλά χρόνια η ταβέρνα του "Μπορόγιαννη". Μετά είναι το σπίτι των κληρονόμων Θάνου Ι. Μπόρα (ήταν του θείου του Βασιλείου Αθ. Μπόρα). Και στο ισόγειο αυτού του σπιτιού λειτούργησε επί πολλά χρόνια μαγαζί τόσο από το Β. Μπόρα όσο και τον Θάνο Μπόρα.
Από την αριστερή πλευρά, μετά την πρώτη διασταύρωση για το κάτω χωριό, είναι στη σειρά τα σπίτια των κληρονόμων Αθανασίου Ι. Κλεισούρα (έχει είσοδο από το κάτω μέρος), των κληρονόμων Φώτη Π. Σχίζα, το νεόκτιστο σπίτι των Αδελφών Διονύση και Γιάννη Ν. Δημόπουλου, το νεόκτιστο Ηλία Αθ. Σχίζα (κάτω από αυτό είναι το πατρικό του, που το έχουν οι κληρονόμοι του αδελφού του Γιώργου, που είναι κάτοικοι Αδελαΐδας Αυστραλίας) και το επόμενο είναι των κληρονόμων Μαρίνη Αλ. Δημόπουλου (το ισόγειο ήταν επί έτη κατάστημα). Εκεί υπάρχει η Κ2 διασταύρωση για το κάτω χωριό, από την οποία μπορεί να περάσει αυτοκίνητο με αρκετή όμως δυσκολία.
Σπίτια μεταξύ Κ2 και Κ3 διακλάδωσης για το κάτω χωριό.
Από τη δεξιά πλευρά, μετά το σπίτι των κληρονόμων Αθ. Μπόρα και μέχρι την πρώτη διασταύρωση (Π1) για το πάνω χωριό (ο δρόμος με τα σκαλοπάτια που οδηγεί στον Ι. Ναό Ζ. Πηγής και δεν ανεβαίνει αυτοκίνητο) βρίσκονται στη σειρά τα σπίτια: Κληρονόμων Σταύρου Γκούτη (μπροστά ακριβώς από την πρώτη πλατεία του χωριού, που παίρνουν στροφή τα λεωφορεία), Γιάννη Π. Κουτσανδρέα (ήταν του πατέρα της μάνας του, Αποστόλη Ι. Μπόρα. Στο ισόγειο υπήρχε παλιά το τσαγκάρικο του Κερμπεσιώτη), κληρονόμων Κώστα Ι. Μπόρα, Γιάννη Κ. Μπόρα (το αγόρασε από την Ευγενία Α. Κομνηνού, κόρη της δασκάλας Γ. Στρίκου). Στο ισόγειο στεγάστηκε κάποια εποχή και το αγροτικό Ιατρείο.
Στην απέναντι πλευρά, μετά τη διασταύρωση Κ2 και μέχρι τη διασταύρωση Κ3 στην κεντρική πλατεία του χωριού και μπροστά από το καφενείο-ταβέρνα του Ι. Ρουσιά, βρίσκονται τα σπίτια των: Δημητρίου Ν. Κωνσταντόπουλου (ήταν του θείου του Ι. Κωνσταντόπουλου), Αθανασίου Ανδρ. Μπόρα (Μποδοσάκη), Ντίνου Στ. Σχίζα, κληρονόμων Αθ. Ν. Μαραγκού, κληρονόμων Γ. Σχίζα (Σγούλια) και κληρονόμων Παναγή Ι. Παναγόπουλου (επί πολλά έτη το ισόγειο αυτού του σπιτιού ήταν καφενείο).
Σπίτια μεταξύ Π1 και Π2 διακλαδώσεων.
Μετά τα σκαλιά της εκκλησίας και μέχρι τη διασταύρωση μπροστά από το Ιερό του Ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου (Π2), υπάρχουν τα εξής σπίτια από τη δεξιά πλευρά: Κληρονόμων Κωνσταντή Β. Σχίζα (στο ισόγειο παλιά ήταν το μαγαζί του Μήτσιου Βέργου και στη δεκαετία του 1970 ήταν κοινοτικό γραφείο), κληρονόμων Ιερέα Αναστ. Φ. Σχίζα, Κοινοτικό Γραφείο (μένει συνήθως ο Ιερέας του χωριού), Γεωργίου Δ. Βέργου και της αδερφής του Κατερίνας (δύο χωριστές κολλητές ιδιοκτησίες). Στο ισόγειο του παλιού σπιτιού ήταν το σιδηρουργείο του Ν. Σχίζα για αρκετά χρόνια. Δίπλα από το σπίτι της Κατερίνας είναι το σπίτι των κληρονόμων Γεωργίου Β. Μαραγκού στο ισόγειο (λειτούργησε και ως καφενείο παλιά και στη δεκαετία του 1970 ως αγροτικό Ιατρείο), Αθανασίου Β. Μαραγκού και Νικ. Β. Μαραγκού. Ακριβώς δίπλα είναι το σπίτι των κληρονόμων Αριστείδη Ν. Τρουπή.
Στη συνέχεια και επί της πλατείας είναι το σπίτι κληρονόμων Θεόδωρου Ν. Τρουπή (ανακαινισμένο πρόσφατα) που στο ισόγειο είναι το Καφενείο-ταβέρνα που λειτουργεί ο γιος του Νίκος (είναι το πιο παλιό μαγαζί που λειτουργεί συνέχεια από το 1928. Τώρα λειτουργεί τους καλοκαιρινούς μήνες). Πίσω από το σπίτι αυτό έχει χτίσει ο Νίκος Θ. Τρουπής μαζί με το γιο του Θοδωρή καινούριο σπίτι.
Στη συνέχεια της ταβέρνας του Νίκου είναι το σπίτι κληρονόμων Χ. Ν. Δάρα, στο ισόγειο του οποίου ήταν επί χρόνια το "Γενικό Εμπόριο" του Μήτσιου Βέργου. Κολλητά Μμε αυτό είναι το μαγαζί κληρονόμων Γιώργου Ν. Λιατσόπουλου, όπου ο γιος του Νίκος διατηρεί το Μίνι Μάρκετ (το είχε ιδρύσει ο παππούς του Νίκος, το συνέχισε ο πατέρας του Γιώργος και τώρα το έχει ο Νίκος και το λειτουργεί όλο το χρόνο).
Μεταξύ του μαγαζιού του Νίκου και του Ιερού του Ναού αρχίζει η διασταύρωση Π2 για το πάνω χωριό, δρόμος που διέρχεται και αυτοκίνητο.
Από την απέναντι πλευρά και μετά τη διασταύρωση Κ3 βρίσκεται το σπίτι του Γιάννη Μ. Ρουσιά μπροστά ακριβώς στην πλατεία (κάτω είναι σπίτι και επάνω η ταβέρνα-καφενείο που λειτουργεί όλο το χρόνο). Στη συνέχεια είναι τρία σπίτια κολλητά, το πρώτο των κληρονόμων Νίκου Θ. Σχίζα (για πολλά χρόνια στο παρελθόν ήταν καφενείο), το δεύτερο των κληρονόμων Αθανασίου Παναγόπουλου (επί πολλά χρόνια το ισόγειο ήταν κατάστημα με γενικό εμπόριο) και το τρίτο του Νίκου Ι. Μαραγκού (για μια 10ετία περίπου –1955/1965- ήταν καφενείο).
Αριστερά από το σπίτι του Ν. Μαραγκού είναι ένα μικρό δρομάκι που οδηγεί σε 4 σπίτια: Του Χ. Ι. Μαραγκού, των κληρονόμων Ι. Γιανακόπουλου, του Ηλία Θ. Γιαννακόπουλου και των κληρονόμων Ι. Σχίζα.
Στη συνέχεια του κεντρικού δρόμου, κάτω από την εκκλησία της Κ. Θεοτόκου, και από την αριστερά πλευρά είναι τα σπίτια του Νίκου Αθ. Σχίζα (Κακού), το νεόκτιστο του Γιάννη Χρ. Βέργου και των κληρονόμων Χρήστου Αρ. Βέργου. Μετά από αυτό υπάρχει διασταύρωση προς το κάτω χωριό (Κ4), που δεν διέρχεται αυτοκίνητο και στη συνέχεια δεν υπάρχουν άλλα σπίτια από την αριστερή πλευρά. Από την αντίστοιχη δεξιά πλευρά και μέχρι την τελευταία διασταύρωση προς το πάνω χωριό (Π3) είναι το Ιατρείο (ιδιοκτησία της εκκλησίας και μέχρι το 1952 δημοτικό σχολείο) και κολλητά το Πολιτιστικό Κέντρο (εγκαινιάστηκε το 2010).
Σπίτια μετά τη διακλάδωση Π3
Μετά τη διασταύρωση Π3 (διέρχεται από εκεί αυτοκίνητο προς τα Κωνστανταίικα) υπάρχουν στη δεξιά πλευρά το σπίτι κληρονόμων Γ. Παπαγεωργίου, στη συνέχεια κατοικία κληρονόμων Κωνσταντόπουλου (του Ιερέα παπά- Ηλία και των συγγενών του), των κληρονόμων Θεόδωρου Θ. Παπαγεωργίου (Κολοκοτρώνη), των κληρονόμων Μήτσου Ι. Σχίζα (νεόχτιστο) και το τελευταίο σπίτι μέχρι το νεκροταφείο είναι του Μιχάλη Γ. Τερζή, νεόχτιστο και αυτό.
Πριν το σπίτι του Μ. Τερζή υπάρχει η τελευταία διασταύρωση προς το κάτω χωριό που διέρχεται αυτοκίνητο (Κ5) και είναι το σημείο που ήταν παλιά η βρύση «Λεύκος».
Μετά την περιγραφή των 72 σπιτιών στον κεντρικό δρόμο θα ακολουθήσει περιγραφή των σπιτιών στο κάτω και στο πάνω χωριό. Επίσης θα γίνει ένα απλό σχεδιάγραμμα με τους δρόμους του χωριού.
.
.
(ΧΙΜ)
