.Γ.  Δ.  Βέργου.

Ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας του χωριού μας είναι αναμφισβήτητα οι γάμοι που έγιναν, είτε μεταξύ συμπατριωτών, είτε με ξενόφερτο γαμπρό ή ξενόφερτη νύφη.

Στο άρθρο αυτό θα αναφερθώ στους γάμους που έγιναν με ξενόφερτη νύφη και που το ζευγάρι έμεινε στο χωριό για πάντα ή για κάποιο διάστημα ή τέλος επισκεπτόταν το χωριό πολύ συχνά. Δεν θα αναφερθώ στους γάμους που το ζευγάρι έφυγε από το χωριό ή δεν παντρεύτηκε καν στο χωριό, πράγμα που αποτελεί τον κανόνα τα τελευταία χρόνια.

Οι πλέον συνήθεις περιπτώσεις γάμων πάντως (δεν περιλαμβάνονται σε αυτό το άρθρο, πλην κάποιων εξαιρέσεων) μεταξύ «γηγενών» Σερβαίων και νύφης από άλλο μέρος, ήταν εκείνες που το ζευγάρι έμενε στην πόλη και ερχόταν τα καλοκαίρια στο χωριό για διακοπές, με ή χωρίς παιδιά.

Σε κάθε περίπτωση ο γάμος στο χωριό ήταν ένα πολύ σημαντικό γεγονός και ήταν ολόκληρη «ιεροτελεστία», που κρατούσε μερικές ημέρες, ιδιαίτερα τα παλιότερα χρόνια. Επίσης, ο γάμος εκείνα τα χρόνια ήταν «ισόβιος» και σπάνια συνέβαιναν διαζύγια. Στην ιστοσελίδα υπάρχουν αρκετά άρθρα που αναφέρονται σε γάμους στο χωριό.

Τα στοιχεία που παραθέτω είναι από προσωπική γνώση πολλών περιπτώσεων γάμων, αλλά και από το βιβλίο του αείμνηστου Βασίλη Δάρα. Εκεί βρήκα πολλά στοιχεία, που ποτέ δεν μπορούσα να φανταστώ.  Χρονικά όρια δεν υπάρχουν (προς τα πίσω). Όυι βρήκα και ότι γνώριζα το καταχώρησα. Πάντως οι αναφορές μου αφορούν μέχρι τις αρχές  σχεδόν της 10ετίας του 1970, που ο κόσμος άρχισε να μεταναστεύει "ομαδικά" στις μεγάλες πόλεις.

.

Το όνομα του γαμπρού στις 69 περιπτώσεις αυτών των γάμων που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο, είναι γραμμένο με κόκκινο χρώμα και το όνομα της νύφης με σκούρο χρώμα. Σε 11 επί πλέον περιπτώσεις (μπλε γράμματα), η νύφη ήταν από το χωριό, αλλά η μάνα ήταν ξενοχωρίτισσα. Ο πατέρας δηλαδή είχε παντρευτεί «μη σερβαία», δεν βρήκα όμως άλλα στοιχεία γι αυτόν και έκρινα σκόπιμο να τον συμπεριλάβω με αυτό τον τρόπο..

Πιθανότατα υπάρχουν και κάποια λάθη, που μπορούν να διορθωθούν, νομίζω όμως πως δίδεται μια γενική εικόνα των γάμων του χωριού, με ξενοχωρίτισσες νυφάδες.

Στην εφημερίδα του Συνδέσμου «Αρτοζήνος» που κυκλοφόρησε το 1976 και στην ιστοσελίδα servou.gr  που λειτουργεί από το 2009, έχουν καταγραφεί όλοι (σχεδόν) οι γάμοι των πατριωτών. Θα ήταν ενδιαφέρον να καταχωρηθούν όλοι αυτοί οι γάμοι των 45 ετών σε ένα άρθρο, χωρίς προϋποθέσεις, ώστε και με το παρόν άρθρο να δοθεί μία πληρέστερη εικόνα των Σερβαίικων γάμων, τόσο αυτών μεταξύ πατριωτών όσο και με «ξενομερίτες».

Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε τελευταία στην ιστοσελίδα, περιέγραψα τις γυναίκες του χωριού που παντρεύτηκαν «μη σερβαίο» και τα παιδιά που απέκτησαν και φέρουν το όνομα του πατέρα τους.

Αράπηδες 1957. Φόρτωμα προικιών Φρόσως Αγ. Χειμώνα

Κ α τ ά λ ο γ ο ς   Σ ε ρ β α ί ι κ ω ν   γ ά μ ω ν,   μ ε   ν ύ φ ε ς   ε κ τ ό ς   τ ο υ   χ ω ρ ι ο ύ.

   ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ Αναστάσιος 1878-1962.

       ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Αγγέλω από Λυκούρεσι

.

   ΒΕΡΓΟΣ Δημήτριος Γ. 1848- 1915;

     ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Βασιλική από Αράχωβα.

   ΒΕΡΓΟΣ Κώστας Χρ. 1922-;.

       ΠΑΣΑΛΗ   Κούλα από Δημητσάνα.

   ΒΕΡΓΟΣ Πανάγος Αντ. 1925-;  

       ΣΑΛΛΙΑΡΗ Παρασκευή από Λαγκάδια (Κουκουλίστρα).  

   ΒΕΡΓΟΣ Γεώργιος Δ. 1937.

     ΖΩΓΟΓΙΑΝΝΗ-ΠΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ Ντίνα Ι. από Τσελεπάκου Μαντεινίας.

   ΒΕΡΓΟΣ Παναγής Αθ. 1938.

     ΜΑΝΩΛΑΚΟΥ Καλιόπη από Δαφνί Λακωνίας.

   ΒΕΡΓΟΣ Ιωάννης Ν. 1873-1932.

     ΡΟΥΤΟΥΛΑ Παναγιώτα από Λυκούρεσι.

.

   ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Νικόλαος Λ. (Αράπηδες) 1902-;

     ΓΚΙΩΝΗ Παναγιώτα από Ψάρι.

.

   ΓΡΕΚΗΣ Αγγελής Κ. 1889-1960.

     ΣΟΥΛΕΛΕ Διαμάντω από Αράχωβα.

.

   ΓΚΟΥΤΗΣ Αθανάσιος   ;;

     ΜΠΟΥΡΝΑ Κατερίνη από Χρυσοχώρι, (Βλάχους).

   ΓΚΟΥΤΗΣ Αναστάσιος ; ;

     ΑΡΜΥΛΑΓΟΥ Μαρία Από Λαγκάδια

   ΓΚΟΥΤΗΣ Κώστας Αθ.   1913 ;

     ΚΑΝΔΗΛΩΡΟΥ Σταυρούλα από Καρκαλού.

.

   ΔΑΡΑΣ  Νικόλαος  Χρ. 1867-1918.

     ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ Φωτεινή από Ψάρι.

(Η μάνα του ήταν η Σοφία Σπανοπούλου από Ζάτουνα)

   ΔΑΡΑΣ Χρήστος Ανδρ. 1903-;

     ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Κική από Ράχες Γορτυνίας.

   ΔΑΡΑΣ Νίκος Ι. 1912-;

     ΣΚΟΥΡΟΥ   Μαρία από Τουθώα (Τσίπολη).

   ΔΑΡΑΣ Γεώργιος Αν. 1914-;

     ΓΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ Ελένη από Κοντοβάζαινα.

   ΔΑΡΑΣ Στάθης Χ. 1931-2016.

     ΖΕΡΒΑ Πόπη από Αυλωνάρι Ευβοίας.

(Ο αείμνηστος Στάθης, ως αγροτικός γιατρός έζησε στο χωριό μας μαζί με τη γυναίκα του επί 4-5 χρόνια και εκεί γεννήθηκαν και τα παιδιά του.)

   ΔΑΡΑΣ Κώστας Ν. 1948.

     ΤΣΑΝΤΗΛΑ Μαρία από Τουθώα (Τσίπολη).

(Τα τελευταία χρόνια ο Κώστας είναι επίτροπος και ψάλτης στην εκκλησία και επισκέπτεται συχνά το χωριό).

.

   ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ Γεώργιος (Κουτσογιώργης) 1869-1926.

     ΠΑΝΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ Παναγούλα από Ψάρι.

   ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ Βασίλειος Μ. (Μητροβασίλης) 1878-1949.

     ΚΟΜΝΗΝΟΥ Γιαννούλα από Λυκούρεσι.

   ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ Δήμος Π. 1922.

     ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Φρόσω από Λυκούρεσι.

.

   ΚΛΕΙΣΟΥΡΑΣ Ηλίας Πετρ. (Ραμολιάς) 1891-1936.

     ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Ελένη από Αράχωβα.

.

   ΚΟΥΤΣΑΝΔΡΙΑΣ Δημήτριος Ι. (Ντούρος) 1873-1940.

     ΣΑΛΛΙΑΡΗ Σταθούλα από Λαγκάδια (Κουκουλίστρα). (Δεύτερη σύζυγός του).

   ΚΟΥΤΣΑΝΔΡΕΑΣ   Θεόδωρος Π. 1883-1931.

       ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ Καλλιόπη (ήταν η μάνα του) από Βλόγγο.                                          

   ΚΟΥΤΣΑΝΔΡΕΑΣ Διαμαντής Θ. 1912-2012 .

     ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Μαρία από Λυκούρεσι.

.

   ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Δημήτριος Θ. 1867-1924.

   ( Η μάνα του ήταν η ΣΧΙΖΑ Σταυρούλα από Κοκορά με καταγωγή από το χωριό μας.)

   ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Παναγής Θ. 1878-1934.

(η μάνα του ήταν η ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Αικατερίνη από Μελισσόπετρα.)

   ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Θεόδωρος Κ. 1883-1925.

     ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Αγγέλω από Λυκούρεσι.

  ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Ιωάννης Ηλ. 1895-1982.

     (η μάνα του ήταν η ΚΟΛΑΡΑ Νικολέτα από Ράφτη).

   ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Παναγής Ηλ. 1922.

     ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ Μαρίνα   από Τουθώα (Τσίπολη).

   ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Γεώργιος Ν. 1946.

     ΒΛΑΣΟΣΟΠΟΥΛΟΥ Γεωργία από Ναύπλιο.  

.

   ΛΙΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ Ηλίας Θ. 1922-1971.

     ΣΚΟΥΡΤΗ Ελένη Δεύτερη Σύζυγός του από Κακκινόραχη)..

   ΛΙΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ Νίκος Γ. 1995.

     ΜΠΕΤΣΗ Ειρήνη από Επίδαυρο (Η πιο νέα μόνιμη (σχεδόν) κάτοικος του χωριού μας).

.

    ΜΑΡΑΓΚΟΣ Μίχος Β. 1877-1933.  

     ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΥ Παναγιώτα. Δεν αναφέρει το χωριό της.

    ΜΑΡΑΓΚΟΣ Βασίλειος Μ. (Τσούρης)1907- ;

     ΠΑΓΚΑ Παναγιώτα. Καταγωγή από Τουθώα (Τσίπολη).

   ΜΑΡΑΓΚΟΣ Νίκος Β. 1926-2012

     ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Παναγιώτα από Αράχωβα.

   ΜΑΡΑΓΚΟΣ Αθανάσιος Β. 1931-1992

     ΚΟΥΣΤΕΝΗ Μαρία από την Δημητσάνα.  

.

   ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΣ Πάνος Μ. (Αράπηδες)1891-1965.

     ΦΛΟΥΔΑ Χάιδω. Δεν αναφέρει το χωριό της.

.      

   ΜΠΟΡΑΣ Αθανάσιος Δ. 1866-1934.

       (η μάνα του ήταν η ΚΟΜΝΗΝΟΥ Φροσύνη από Λυκούρεσι.)

   ΜΠΟΡΑΣ   Χρήστος Γ. 1881-1966.

     ΡΟΥΤΟΥΛΑ Ελένη από Λυκούρεσι.

   ΜΠΟΡΑΣ Νίκος Δ. 1955.

     ΓΕΩΡΓΟΥΛΑ Μαρία από την Ήπειρο (Μόνιμος κάτοικος του χωριού μας).

.

   ΜΠΟΥΡΝΑΣ Κώστας (Αράπηδες) 1903-1981.

     (η μάνα του ήταν η ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Γεωργία από Λυσαρέα).

   ΠΑΓΚΡΑΤΗΣ Γιάννης Μ. (Αράπηδες) 1951.

     ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ Αλεξάνδρα. Δεν αναφέρεται το χωριό της.

(Ο Γιάννης για περισσότερα από δέκα χρόνια, μετά την συνταξιοδότησή του, κατοικεί μόνιμα στους Αράπηδες).

.

   ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Κώστας Ι. (Πανταλέχου) 1933- ;

     ΚΟΥΛΗ Μαρία Κ. από τα Λαγκάδια-Κουκουλίστρα.

(Μετά τη συνταξιοδότησή του και μέχρι το θάνατό του έμενε για μεγάλα διαστήματα στο χωριό).

.

   ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Δημήτρης (Παπαδημήτρης) 1848-1927.

       ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ Ντίνα, (Η Πρεσβυτέρα) ήταν   από το Ράφτη.

   ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Νίκος Δ. 1889-1995;

     ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ Ελένη από τη Μελισόπετρα.

.

   ΠΑΠΑΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ Θεόδωρος Κ. 1864-1942.

     (η μάνα του ήταν η Μαρίτσα αγνώστου επωνύμου) από την Ανδρίτσαινα).

  ΠΑΠΑΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ   Λεωνίδας Γ. 1919-1979.

     ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Χρυσάνθη από το Ελληνικό Γορτυνίας.

.

  ΡΟΥΣΙΑΣ Ιωάννης Μαρ. (ο τοπικός πρόεδρος, σήμερα του χωριού μας) 1955

     ΚΟΥΤΣΙΟΥΜΑΡΗ Σταυρούλα (Βούλα) από το Αγιονέρι (Μπέτση).

(Μόνιμος κάτοικος του χωριού)

   ΡΟΥΣΙΑΣ Ιωάννης Κ. (Δάσκαλος, συνταξιούχος, κτηνοτρόφος) 1956.

   ΔΑΒΙΛΑ Βάσω από τα Κακουρέικα,

(μόνιμος κάτοικος του χωριού).

.

   ΣΤΡΙΚΟΣ Ανδρέας Αθ. 1900-1945.

     ΠΑΝΟΠΟΥΛΟΥ Βασιλική από τα Κακουρέικα.

     (Μετά το θάνατό της, η δεύτερη σύζυγος ήταν η ΚΑΛΟΣΑΚΚΑ Παναγιώτα από τα Μαγούλιανα).

   ΣΤΡΙΚΟΣ Ιωάννης Χαρ. 1910-1979.

     ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ Παναγιώτα από του Ράδου.

   ΣΤΡΙΚΟΣ Γεώργιος Ηλ. (Ντέρης) 1876-1923.

       ΚΟΜΝΗΝΟΥ Σταθούλα από το Λυκούρεσι.

       (Μετά το θάνατό της, η δεύτερη σύζυγός του ήταν η ΠΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ-ΖΩΓΟΓΙΑΝΝΗ Παναγιώτα από το Τσελεπάκου Μαντινείας).

.

   ΣΧΙΖΑΣ Νικόλαος Αθ. 1849-1915.

     ( η μάνα του ήταν η ΚΙΝΤΖΙΟΥ Άννα από τα Λαγκάδια).

   ΣΧΙΖΑΣ Γεώργιος Πετρ. 1864-1944.

     ΚΟΜΝΗΝΟΥ Αθανασία από το Λυκούρεσι.

   ΣΧΙΖΑΣ Βασίλειος Κ. 1871-1944.

     ΠΑΓΚΑ Φωτεινή από την Τουθώα (Τσίπολη).

   ΣΧΙΖΑΣ Νικόλαος Δ. (Δάσκαλος) 1873-1918.

     ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ Γιαννούλα από Αετοράχη.

   ΣΧΙΖΑΣ Φώτης Αν . 1875-1955.

     ( η μάνα του ήταν η ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ Μαρία από τα Λαγκάδια).

   ΣΧΙΖΑΣ Κωνσταντίνος Δ. (Σπανός) 1884-1980.

     ΚΟΜΝΗΝΟΥ Σοφία από το Λυκούρεσι.

   ΣΧΙΖΑΣ Μιχάλης Κ. 1885-1912..

       (η μάνα του ήταν η ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ Κυράτσω από την Αράχωβα)

   ΣΧΙΖΑΣ Πέτρος Γ. 1895-1931.

     ΡΟΥΤΟΥΛΑ Ελένη από το Λυκούρεσι

   ΣΧΙΖΑΣ Αθανάσιος (Θωμάς) 1898-1973.

     ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ Σταθούλα από το Ράδου.

   ΣΧΙΖΑΣ Δημήτριος Ν. (Δάσκαλος) 1900- ;

     ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ Γιαννούλα από τα Λαγκάδια.  

   ΣΧΙΖΑΣ Αναστάσιος (Παπαναστάσης) Φ. 1901-1985.

     ΠΑΝΑΓΟΥΛΙΑ Χρυσούλα από το Βαλτεσινίκο (Πρεσβυτέρα).

   ΣΧΙΖΑΣ Κωνσταντίνος (Κωσταντάκος) 1904-1979.

     ΚΟΜΝΗΝΟΥ Παναγούλα Κομνηνού από το Λυκούρεσι.

   ΣΧΙΖΑΣ Νικολάκης Κ. (Πετρούλιας) 1924- ;

     ΝΤΑΒΟΥ Βάσω από το Ράφτη.

   ΣΧΙΖΑΣ Ιωάννης Κ. (Σπανόγιαννης) 1927- ;

     ΚΟΜΝΗΝΟΥ Γιαννιά από το Λυκούρεσι.

   ΣΧΙΖΑΣ Χρήστος Ηλ. (Πετρούλιας) 1932- ;

     ΜΠΟΡΑ Παναγιώτα (Ποτούλα) Γ. από τη Δημητσάνα.

   ΣΧΙΖΑΣ Ιωάννης Θ. 1936.

     ΚΟΜΝΗΝΟΥ Ελένη από το Λυκούρεσι.  

   ΣΧΙΖΑΣ Δημήτριος Ι. 1934- ;

     ΤΣΑΝΤΗΛΑ Αθανασία από την Τουθώα (Τσίπολη).  

   ΣΧΙΖΑΣ Κωνσταντίνος Π. (Κωσταμπάλας Αράπηδες).

     ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ   Τασούλα (ήταν η δεύτερη σύζυγός του από Ψάρι.)

.

   ΤΕΡΖΗΣ Γεώργιος Μ. 1908-1974.

     ΠΑΝΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ Μαρία από το Ψάρι.

.

   ΤΡΟΥΠΗΣ Γεώργιος Ηλ. (Μπουσμπούνης) 1942- ;

     ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ Βούλα από το Βλαχόπουλο Μεσσηνίας.

   ΤΡΟΥΠΗΣ Γεώργιος Ι. (Γιωργιού).

     ΚΑΓΙΟΥΛΗ Αθηνά Από τα Λαγκάδια;

(Μετά τη συνταξιοδότησή του ο Γιώργος μένει για μεγάλα διαστήματα στο χωριό μας και προσφέρει τις υπηρεσίες του στην Εκκλησία.)

.

   ΧΕΙΜΩΝΑΣ Δήμος Δ. 1871-1919 .

       (η μάνα του ήταν η ΤΟΥΝΤΑ Παναγιώτα από τη Λυσαρέα).

   ΧΕΙΜΩΝΑΣ Αγγελής 1905-1953.

       ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Αντιγόνη ( ήταν η δεύτερη σύζυγός του από του Παλούμπα).

..

   ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ Χρήστος Ηλ. (Αράπηδες) 1865-1929.

     ΚΑΡΑΚΑΠΗ Αγγέλω από Βλόγγο.

   ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ Αναστάσιος Χ. (Αράπηδες) 1871-1919.

(Πατέρας του Μαρθολιά).

     ΠΑΝΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ Δήμητρα από το Ψάρι.

   ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ Ηλίας (Σκράπας) 1903- ;

     ΣΚΟΥΡΟΥ Ασήμω από την Τουθώα (Τσίπολη).

   ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ Παναγιώτης Χ. (Αράπηδες) 1913- ;

     ΠΑΥΛΗ Νικολέτα δεν αναφέρει το χωριό της.

   Εκτός από τις 80 αυτές περιπτώσεις που αναφέρω, υπάρχουν τρεις ακόμη περιπτώσεις νυφάδων του χωριού, που υπηρέτησαν στο χωριό ως αγροτικοί γιατροί.

Είναι οι:

   Μαραγκού-Μητσοπούλου Μαρία, Σύζυγος του γιατρού Χρήστου Μαραγκού

   Χρονοπούλου-Τσακανίδου Σοφία, Σύζυγος του Κώστα Ηλ. Χρονόπουλου

   Μπόρα-Κατριτζόγλου Αναστασία, Σύζυγος του Δημήτρη Ν. Μπόρα (Πλημμύρα). 

Σέρβου 1933. Συμπεθέροι στο γάμο της Καλλιόπης Ηλ. Παπαγεωργίου  που παντρεύτηκε τον Δ. Ασημακόπουλο, από το χωριό Λυκούρεσι.

(Οι φωτογραφίες είναι από άρθρο του αείμνηστου Ηλία Χειμώνα) 

(ΧΙΜ)