Γεωργίου Δ. Βέργου

Σε δύο προηγούμενα άρθρα μου, δημοσιευμένα στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου μας servou.gr, προσπάθησα να καταγράψω όλα τα σπίτια του χωριού μας. Στο τωρινό άρθρο θα προσπαθήσω να καταγράψω τα πιο παλιά σπίτια, αυτά κυρίως που χτίστηκαν πριν το 1900.

 Είναι βέβαιο ότι υπάρχουν πολλά παλιά σπίτια στο χωριό μας, που κάποια μπορεί να είναι κτισμένα ακόμα και πριν το 1800. Όμως, είναι δύσκολο να προσδιορισθεί η ηλικία τους, γιατί κατά καιρούς έχουν γίνει διάφορες παρεμβάσεις, που αλλάζουν τη μορφή τους και μπερδεύουν την εποχή κατασκευής. Οι ιδιοκτήτες βέβαια των παλιών σπιτιών ασφαλώς γνωρίζουν περισσότερα για το έτος (περίπου) κατασκευής του σπιτιού τους και τις μετατροπές που έγιναν, πράγμα που σημαίνει πως θα ήταν πολύ χρήσιμο να μας ενημερώσουν σχετικά, ώστε να καταχωρήσουμε (σε δεύτερο χρόνο) τα νέα στοιχεία, αφού η ιστοσελίδα μας δίνει αυτή τη δυνατότητα.

Ακριβή χρονολογία κατασκευής έχουμε για ελάχιστα σπίτια. Για παράδειγμα το σπίτι του Θοδωρή Γ. Τρουπή (Γκράβαρη), κτίστηκε το 1830 αφού η χρονολογία αυτή γράφεται πάνω στο κεφαλάρι της εισόδου. Είναι γνωστό ότι χτίστηκε από κάποιον Δάρα που ήταν έμπορος στην Πάτρα και έκανε εξαγωγές με σταφίδα, σύκα κλπ.

Στη φωτογραφία φαίνονται σπίτια στη βορειοδυτική πλευρά του χωριού.

Πιο παλιό ακόμη, πιθανότατα είναι το σπίτι ιδιοκτησίας σήμερα Νίκου Δ. Μπόρα, που είναι σχεδόν πλήρως ανακαινισμένο. Το σπίτι αυτό ήταν «πυργόσπιτο», αρχοντικό, με «τουφεκίθρες» και αυλή στο χώρο που είναι σήμερα ο περίλαμπρος Ι. Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου. Προφανώς, ανήκε τότε σε κάποιο σημαίνον πρόσωπο του χωριού. Κάποια στιγμή περιήλθε στην κυριότητα του Γ. Λίτσα (από τα χωριά της Ηραίας), ο οποίος παντρεύτηκε τη γιαγιά του Ν. Μπόρα (από τη μάνα του, κόρη του Νικολάκη Μαραγκού). Αξίζει να σημειωθεί πως ο Γ. Λίτσας πρόσφερε μέρος της αυλής του να χτιστεί Ναός και οι μετέπειτα κληρονόμοι τράβηξαν μέσα τη μάντρα για να περνάει από εκεί αυτοκίνητο προς το πάνω χωριό.

Α) ΣΠΙΤΙΑ ΣΤΟ ΚΑΤΩ ΧΩΡΙΟ

Παλιό είναι το τελευταίο σπίτι στο κάτω χωριό, κληρονόμων Νικόλα Διον. Βέργου. Ήταν το πατρικό του Διονύση Βέργου (γεννημένος το 1850-1860) και του αδελφού του Παρασκευά.

Το ίδιο και το σπίτι κληρονόμων Γεωργίου Σουλελέ (ήταν της γιαγιάς του Βήτας, που ήταν κόρη του Γεωργίου Βέργου του Βέργου). Ο παππούς του είχε έρθει από την Αράχοβα σώγαμπρος και πήρε προίκα το μισό πατρικό σπίτι.

Πολύ παλιό είναι και το σπίτι του Θανασάκου (Αθανασίου  Ηλία Σχίζα), πάνω από το σπίτι των Πετρουλαίων και κάτω από το καινούριο σπίτι της Ευγενίας Λ. Βέργου. Δυστυχώς σήμερα το σπίτι αυτό είναι χάλασμα και μόνο ένα μικρό τμήμα του ανακαινίστηκε τη δεκαετία του 1980 από την δισέγγονή του αείμνηστη Δήμητρα Κ. Σχίζα και το σύζυγό της Σωτήρη Γιαννόπουλο. Το σπίτι ήταν από τα πιο καλά σπίτια του χωριού, με τοιχία άριστης κατασκευής.

Της ίδιας περίπου περιόδου πρέπει να είναι και τα σπίτια κληρονόμων Φώτη Κ. Βέργου (σήμερα είναι χάλασμα) και της Ραμολιούς και Ραμονικολάκαινας (αδελφών Νικολάκη και Ηλία Αθ. Κλεισούρα). Λίγο πιο πάνω είναι το σπίτι κληρονόμων Θοδωρή Κ. Τρουπή και του Κώστα Ν. Κωνσταντόπουλου που ήταν ενιαίο σπίτι, πατρικό των Τρουπαίων, Βασίλη, Θανασιού, Νικόλα και του λοχαγού Δημητρίου, που σκοτώθηκε στη Μικρά Ασία και το καλοκαίρι του 2017 έγιναν αποκαλυπτήρια μνημείου του στην κεντρική πλατεία του χωριού.

Προς το δρόμο για τα Κουτσανδραίικα, παλιά είναι τα σπίτια κληρονόμων Αγγελογιαννούς (Κλεισούρα), που είναι σχεδόν ερειπωμένο και το επόμενο που ανήκει στο Μήτσο Δ. Κουτσανδριά (Ντούρου). Αυτό ίσως να είναι ένα από τα παλαιότερα του χωριού μας, που δεν έχει υποστεί καμία παρέμβαση. Στη συνέχεια, είναι τα σπίτια διαφόρων κληρονόμων, όπως του Διαμαντή Κουτσανδρέα (ήταν του παππού του Διαμαντή Βέργου), του Παναγή Κλεισούρα, του Νικολάου Γιαννάκου Τρουπή και πάνω από αυτό των κληρονόμων Παναγή Ι. Στρίκου.

Στη γειτονιά των Κουτσανδραίων, ανάλογα σπίτια είναι των κληρονόμων Ηλία Θ. Κουτσανδρέα (ήταν του παππού του Θεόδωρου Κουτσανδρέα) και αριστερά των κληρονόμων Αγγελή Π. Βέργου.

Στη γειτονιά των Σχιζαίων, παλιά σπίτια είναι του Ι. Θ. Σχίζα και αρκετά άλλα διαφόρων κληρονόμων, όπως είναι του Πανάγου Γ. Σχίζα, του Πέτρου Β. Σχίζα, του Στέλιου Μ. Σχίζα, του Πέτρου Σχίζα (Πετρούς), του Κωνσταντίνου Σχίζα (Κωνσταντάκου) και του Πανάγου Αθ. Στρίκου (Σιοκλού).

Η πλαινή φωτογραφία είναι με θέα στο κάτω χωριό, από την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής.

Στο τρίστρατο για τα Στρικαίικα, είναι το σπίτι των κληρονόμων Δημητρίου Κερμπεσιώτη (ήταν του πατέρα του) και τα σπίτια κληρονόμων των παιδιών του Παρασκευά Στρίκου (γεννημένος περί το 1850-1860). Τα παιδιά αυτά ήσαν ο Χρήστος (κληρονόμος του σήμερα ο εγγονός του Ηλίας Σκούρος), Θανάσης, Μαρίνης, Γεώργιος (το σπίτι σήμερα ανήκει στην κόρη του Μουσταφά ο οποίος ήταν γαμπρός του) και ο Παππα-Δημήτρης. Παλιό και το διπλανό σπίτι κληρονόμων Πανάγου Στρίκου.

Ανηφορίζοντας το δρομάκι, που φθάνει κυματιστά πάνω στη Ζαχαρού, συναντάμε το σπίτι του Κώστα Χρ. Μπόρα (παλαιό πετρόχτιστο που χρονολογείται από τον πατέρα του Χρίστο Γεωργίου Μπόρα (1881-1966), και από παλιά από τον παππού του Γεώργιο Χρ. Μπόρα (1849-1925) και τη γιαγιά του Μαριγώ Ν. Δάρα (Παπανικόλα).

Από τα στρικαίικα σπίτια προς τον κεντρικό δρόμο, παλιά είναι και τα σπίτια κληρονόμων Φώτη Π. Σχίζα, Κωνσταντίνου Σπ. Δημόπουλου και Ηλία Θ. Λιατσόπουλου (ένα από τα τρία ήταν το πατρικό των Δημοπουλαίων, Βασίλη, Σπήλιου, Γεωργίου και Τασούλη).

Στο δρόμο κάτω από το σχολείο, είναι το σπίτι των κληρονόμων Αθανασίου Χ. Δημόπουλου (μαζί με το ερειπωμένο του θείου του Ηλία), και στο δρόμο προς το «Ακόνι» είναι των κληρονόμων Ιωάννη (Ντόρου) και Θεόδωρου Μπόρα.

Στο τρίστρατο που είναι πάνω από το σχολείο και καταλήγει στο καφενείο του Γιάννη Ρουσιά, είναι τρία (ίσως από τα πιο παλαιά) σπίτια. Των κληρονόμων Ιωάννη Κλεισούρα (Γιαννέλη, που ίσως να είναι κτισμένο και πριν το 1830), των κληρονόμων Γεωργίου και Φώτη Αναστ. Μπόρα και των κληρονόμων Ν. Ανδριόπουλου (ο πατέρας του είχε έρθει σώγαμπρος από κάποιο χωριό της Ηραίας).

Β) ΣΠΙΤΙΑ ΣΤΟΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΔΡΟΜΟ

Από τη Ζαχαρού προς το κέντρο, παλιά είναι τα σπίτια κληρονόμων Πανάγου Κατσιάπη, Θύμιου Ζαχαρόπουλου (ιδιοκτήτης σήμερα ο Γιάννης Κ. Ρουσιάς), Κώστα Ρουσιά, Πανάγου Ρουσιά, Νικόλα Γ. Δημόπουλου και Ιωάννη Γ. Δημόπουλου (Παπαγιάννη) (φαίνονται στην πλαινή φωτογραφία). Στη συνέχεια, είναι τα σπίτια κληρονόμων Γιάννη Αθ. Μπόρα (Μπορόγιαννη, που το είχε αγοράσει από τον Δικηγόρο Γιώργο Μπόρα, που ζούσε στη Δημητσάνα), Θανάση Ανδρ. Μπόρα (ήταν το πατρικό του παππού του Θανάση και του αδελφού του Νικόλα /Νικολή Μπόρα), Γεωργίου (Δήμα) και του αδελφού του Πανάγου Ι. Δημόπουλου. Από την απέναντι πλευρά, είναι των κληρονόμων Κώστα Ι. Μπόρα και στη συνέχεια, των κληρονόμων Κωνσταντίνου Β. Σχίζα και Αναστασίου Φ. Σχίζα (Παπαναστάση).

Το σπίτι του Γιάννη Μ. Ρουσιά, στην κεντρική πλατεία (ταβέρνα- καφενείο) με προσθήκη ορόφου, αγοράστηκε από τον πατέρα του, στις αρχές του 1950, από κάποιον Γκούτη.

Κάτω από την εκκλησία της Κ. Θεοτόκου, παλιά σπίτια είναι των κληρονόμων Θεόδωρου και Ιωάννη Γιαννακόπουλου, του Ι. Σχίζα (Τσιέφτη) και του Ν. Σχίζα (Κακού). Στη συνέχεια, τα σπίτια κληρονόμων Αθανασίου Γ. Σχίζα (Θωμά), Χρίστου Βέργου, Ηλία Χρ. Σχίζα και το σπίτι του Ηλία Σχίζα (παλιού προέδρου του χωριού), και των κληρονόμων Στέλιου Σχίζα (Κωστόπουλου). Κατηφορίζοντας, βρίσκεται το σπίτι των κληρονόμων Σταύρου Διον. Βέργου. Τέλος, προς το νεκροταφείο πάνω από το δρόμο, είναι το σπίτι κληρονόμων Θεόδωρου Παπαγεωργίου (Κολοκοτρώνη).

Γ) ΣΠΙΤΙΑ ΣΤΟ ΠΑΝΩ ΧΩΡΙΟ  

Το πρώτο σπίτι απέναντι από το Ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι του Νίκου Δ. Μπόρα, που αναφέραμε στην αρχή (στη φωτογραφία είναι το σπίτι με την πέτρινη μάντρα και τα κάγκελα απέναντι από το Ναό). Έπεσε με το σεισμό το 1953 και έμειναν μόνο τα θεμέλια, στα οποία ο πατέρας του Νίκου και ο Νίκος έχουν κτίσει το υπάρχον σήμερα σπίτι.

Συνέχεια, είναι των κληρονόμων Θύμιου Δημητρόπουλου, με προσθήκη τον 1^ο όροφο από το γιο του Τάκη. Απέναντι, είναι το πατρικό Γεωργίου και Αναστασίου (Τασιού) Παπαθωμόπουλου, με κληρονόμους τα εγγόνια τους και στη συνέχεια, τα σπίτια κληρονόμων Λεωνίδα και Κωνσταντίνου Γ. Παπαθωμόπουλου.

Το σπίτι της Ελένης, χήρας Ανδρέα Κ. Σχίζα ήταν του πατέρα της (Σαμαρόγιαννη) και πιθανολογείται να είναι κτισμένο πριν το 1880.

Στα Δαραίικα, το πιο παλαιό σπίτι είναι των κληρονόμων Ανδρέα Δάρα (το πατρικό όλων των Δαραίων) και του Νίκου Τερζή, που ήταν του προπάππου του Παναγιώτη Τερζή, που είχε έρθει σώγαμπρος από τα Λαγκάδια μετά το 1850 περίπου.

Παλιό και το σπίτι των κληρονόμων Γεωργίου Κ. Γεωργακόπουλου, που ήταν το πατρικό όλων των Γεωργακοπουλαίων. Επίσης, το σπίτι του Μήτσου Γ. Δημόπουλου (Σιώκου), είναι από τα πιο παλαιά του χωριού μας (ο παππούς του Νικολάκης Δημόπουλος ήταν για πολλά χρόνια πρόεδρος στο χωριό). Το ίδιο είναι και το διπλανό σπίτι των κληρονόμων Ιωάννη Αναστασόπουλου, που το αγόρασαν από τους Μαραγκαίους.

Στη συνέχεια, παλιά είναι τα σπίτια κληρονόμων Δημητρίου Κ. Παναγόπουλου, το Γκουταίικο και των κληρονόμων Νικολάκη Κ. Παγκράτη. Το σπίτι αυτό, αρχικά, ήταν του Χρήστου Παγκράτη (Ασίκη), και όταν παντρεύτηκε και μετακόμισε στους Αράπηδες το πούλησε στον Αναστάσιο Κ. Παγκράτη, και στη συνέχεια αγοράστηκε πάλι από τον εγγονό του Νικολάκη Κ. Παγκράτη. Το ίδιο είναι και τα σπίτια Κ. Παγκράτη και κληρονόμων Πολυχρόνη Παγκράτη, καθώς και των κληρονόμων των Λιατσοπουλαίικων σπιτιών.

Στο δρόμο προς τη βρύση του Δημοκοίτη, είναι τα Μαραγκαίικα σπίτια που είναι όλα παλιά (συμπεριλαμβάνονται και τα σπίτια κληρονόμων Παπανικολάου και Ν. Βέργου). Το πιο παλιό είναι των κληρονόμων Β. Μαραγκού που ήταν το πατρικό όλων των Μαραγκαίων και πιθανολογείται να χτίστηκε γύρω στα 1850.

Ανάλογα είναι και τα σπίτια κληρονόμων Κωνσταντίνου Αθ. Γκούτη και το σπίτι του Γιώργου Μπουρνά (ήταν του πεθερού του Νικολάου Κατσιάπη). Απέναντι, είναι το σπίτι του Γιώργου Λ. Βέργου, που ανήκε σε κάποιο Δημητρόπουλο, ο οποίος μετακόμισε στις αρχές του 1900 στην Αλεξανδρούπολη.

Άλλα παλαιά σπίτια σε αυτή τη γειτονιά είναι των κληρονόμων Ιωάννη Λιατσόπουλου (Λιατσόγιαννη), Ηλία Λιατσόπουλου (είχε κατάστημα στον Πειραιά), του Γιώργου Ηλ. Στρίκου (το είχε αγοράσει ο πατέρας του από τον αείμνηστο δικηγόρου Ηλία Λιατσόπουλο, (Πυλιτζή) ο οποίος, όπως είναι γνωστό, άφησε όλη του την περιουσία στην εκκλησία του χωριού. Ανάλογα είναι και τα σπίτια κληρονόμων Κ. Γκούτη, των αδελφών Νίκου και Γιάννη Χρ. Μπόρα και των κληρονόμων Νικόλα Δ. Κωνσταντόπουλου.

Στη γειτονιά των Κωνσταντοπουλαίων, (περιοχή «Λακαθάνιζα»), παλιά μπορούν να θεωρηθούν τα σπίτια διαφόρων κληρονόμων, όπως του Χρήστου Παπαγεωργίου, του Ιωάννη Ηλ. Κωνσταντόπουλου, του Δημητρίου Ηλ. Κωνσταντόπουλου, του Κωνσταντίνου Δ. Κωνσταντόπουλου (της Διαμάντως Κ. Κωνσταντοπούλου ήταν ενιαίο με των κληρονόμων Θεόδωρου Κωνσταντόπουλου), του Νίκου Θ. Κωνσταντόπουλου, του Χρήστου Γ. Κωνσταντόπουλου, του Παναγή Ι. Κωνσταντόπουλου και της Παναγούλας χήρας Ηλία Σχίζα (Παναγά). Στην ίδια περιοχή, είναι και το σπίτι κληρονόμων Τσαντίλη, ο παππούς του οποίου είχε έρθει σώγαμπρος από την Τσίπολη. Για το σπίτι του Θ. Γ. Τρουπή έγινε αναφορά στην αρχή.

ΣΠΙΤΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΓΙΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

Τέλος, να αναφέρω και μερικά σπίτια που κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκαν για σχολείο. Εκτός από το κτίριο που στεγάζεται το Αγροτικό Ιατρείο, απ’ ότι γνωρίζω για σχολείο έχουν χρησιμοποιηθεί το σπίτι του Θοδωρή Γ. Τρουπή (Γκράβαρη), του Γιάννη Χρ. Βέργου στη ίδια θέση που έχει κτίσει το υπάρχον σήμερα, υπήρχε παλαιό κτίσμα. Το σπίτι των κληρονόμων Αθανασίου Ι. Κλεισούρα, όταν ήταν ιδιοκτησία του Γεωργίου Δημόπουλου (Μητρογιώργη) και των κληρονόμων Θεόδωρου Ν. Τρουπή (Αλούπη).

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Συμπερασματικά θέλω να πω πως προσπάθησα όσο μπορούσα να καταγράψω τα παλιά σπίτια του χωριού, ώστε με την καταγραφή που έχω κάνει και για το σύνολο των σπιτιών, να μπορεί ο αναγνώστης να σχηματίσει μια ικανοποιητική εικόνα για τα κτίσματα του χωριού μας Σέρβου. Πιθανότατα να έχω ξεχάσει κάποια σπίτια ή να έχω κάνει κάποια λάθη. Γι αυτό παρακαλώ τους αναγνώστες να μου επισημάνουν τυχόν παραλήψεις (τηλ. 210-7708109) ώστε να τις διορθώσω και η περιγραφή να πλησιάζει όσο πιο κοντά γίνεται στην πραγματικότητα. 

Σεπτέμβριος 2017. 

ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΣΕΡΒΟΥ. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2017

ΧΩΡΙΟ ΣΕΡΒΟΥ. ΣΠΙΤΙΑ ΣΤΟ ΚΑΤΩ ΧΩΡΙΟ

ΧΩΡΙΟ ΣΕΡΒΟΥ. ΣΠΙΤΙΑ ΣΤΟ ΠΑΝΩ ΧΩΡΙΟ

(ΧΙΜ)